Alfreda Magdziak

Year:
2001

Category:
Category II. Folk writing

Field of activity:
Folk literature

Region:
Lubelskie, Zamość

Alfreda Magdziak (z domu Kiciak) urodziła się w 1926 roku w Dubience nad Bugiem w rodzinie chłopskiej. Dzieciństwo i młodość spędziła na Wołyniu. Tam przeżyła tragiczne chwile – w czasie wojny z rąk UPA zginęli jej ojciec i siostra. Po wyzwoleniu, wraz z matką, zamieszkała na Zamojszczyźnie. W 1947 roku wyszła za mąż za Józefa Magdziaka z Dziekanowa. Do 1993 roku poetka mieszkała w Sitańcu, obecnie zaś mieszka w Zamościu. Zajmowała się chałupnictwem w Pamiątkarskiej Spółdzielni Pracy w Lublinie, prowadziła też punkt biblioteczny.

Przygoda z poezją zaczęła się w życiu Alfredy Magdziak jeszcze przed wojną. Podczas okupacji pisała głównie wiersze patriotyczne. Najważniejszy etap twórczego rozwoju poetki przypada na okres powojenny, począwszy od końca lat sześćdziesiątych XX wieku. W jej pisarstwie dominuje kilka nurtów tematycznych: liryka osobista odwołująca się do motywów przyrodniczych, liryka refleksyjna o podłożu egzystencjalnym, wiersze historyczne, które odzwierciedlają przeżycia wojenne i dzieje Zamojszczyzny, liryka religijna, wiersze obyczajowe i dla dzieci, wiersze o tradycyjnych przemianach wiejskiej kultury, okolicznościowe oraz fraszki. Autorka uprawia także prozę – pisze wspomnienia i teksty związane z wierzeniami ludowymi.

Swój pierwszy utwór opublikowała w „Rycerzu Niepokalanej” w 1947 roku. Dojrzały debiut Alfredy Magdziak, druk utworu „Jesień”, przypada zaś na rok 1968 – miał on miejsce w „Kulturze i Życiu”, tygodniowym dodatku do lubelskiego „Sztandaru Ludu”. Wiersze poetki drukowano także w następujących czasopismach: „Przyjaciółka”, „Kamena”, „Zielony Sztandar”, „Chłopska Droga”, „Tygodnik Zamojski”, „Biuletyn Informacyjny ZG STL”, „Twórczość Ludowa”, „Zorza”, „Zarzewie”, „Nasza Wieś”, „Gospodyni”, „Kurier Lubelski”, „Słowo Powszechne”, „Rolnik Spółdzielca”. Wiele utworów Alfredy Magdziak ukazało się w antologiach poetyckich, m.in. w tomach „Wsi tworzącej” – począwszy od t. V, w „Antologii współczesnej poezji ludowej” (wyd. II, 1972), w antologii poezji ludowej Zamojszczyzny pt.  „Złote ziarna” (oprac. J. Adamowski, 1985) oraz w zbiorach „Nasz chleb powszedni” (1983), „Nad ołtarzem pól” (1986), „Całe bogactwo ziemi” (1986), „Ojczyzna” (1987),
„Śródpolne pacierze” (1989), „Zolnik” (1990), „Ojca Świętego Polska światu dała” (1991), „Polska nam Papieża dała” (t. I, 1993), „Prowadź nas przez jasność” (1994), „Chłopscy pisarze Lubelszczyzny” (1995), „Ściga cię moje serce” (1996), „Drzewo życia” (1997).

Bogaty dorobek twórczy pisarki doczekał się również publikacji w formie kilku samodzielnych tomików poetyckich. Pierwszy z nich, noszący tytuł „Śpiewana tęsknota”, wydany został w Lublinie w 1976 roku (oprac. S. Weremczuk). Za ten debiutancki tomik autorka została wyróżniona w konkursie literackim im. Józefa Czechowicza. W następnych latach poetka wydała kolejne publikacje: „Na brzegu lasu” (Warszawa 1998), „Liliowe dzwoneczki” (Zamość 1992), „Tęsknię za Wołyniem” (1992), „W cieniu polnych grusz” (Zamość 1996), „Tęczowe krople rosy” (Lublin 1996).

Oprócz twórczości pisarskiej Alfreda Magdziak z powodzeniem uprawia inne dziedziny tradycyjnej kultury ludowej – pisankarstwo i wycinankarstwo. Wyrabia również pająki ze słomy i bibuły.

Laureatka jest członkinią wielu organizacji i stowarzyszeń, m.in. Hrubieszowskiego Towarzystwa Regionalnego, Koła Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Sekcji Kultury Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jest również uznanym w regionie działaczem kulturalnym.

Za zasługi twórcze i osiągnięcia w pracy społecznej otrzymała nagrody i odznaczenia. Do ważniejszych należą: Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1974), Nagroda Związku Literatów Polskich im. J. Czechowicza, Nagroda Artystyczna im. Jana Pocka (1980), Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1974), „Order Serca – Matkom Wsi” (1980), wyróżnienia w ogólnopolskim konkursie poetyckim im. Jana Pocka, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983), medal S. Buczyńskiego (1987).

 

Jan Adamowski