Edwarda Kowalczyk

Year:
1999

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Music

Region:
Lubelskie, powiat łęczycki, Kolonia Zawieprzyce

Edwarda Kowalczyk z domu Grzywacz urodziła się w rodzinie chłopskiej w 1925 roku w Kolonii Zawieprzyce i tam mieszkała. Do szkoły powszechnej chodziła w Zawieprzycach i Spiczynie, należała do chóru szkolnego, harcerstwa i Polskiego Czerwonego Krzyża. W okresie okupacji uczęszczała do niemieckiej szkoły gospodarczej (nauka rolnictwa, prowadzenia gospodarstwa domowego). W 1946 roku wyszła za mąż i pracowała w rodzinnym gospodarstwie rolnym.

Śpiewu uczyła się jedynie we wczesnej młodości, gdy jako druhna chodziła na wiejskie wesela, podczas darcia pierza i spotkań kobiet przy kądzieli.W bardzo bogatym repertuarze Edwardy Kowalczyk największe uznanie budzą pieśni obrzędowe, w tym charakterystyczne dla wschodniego pogranicza, wąskozakresowe i melizmatyczne pieśni weselne, bardzo rzadko dokumentowane pieśni chrzcinne (wykonywane w trakcie zbierania na tzw. Mydło, zwyczajowy datek dla babki, która odbierała dziecko w czasie porodu), pieśni za zmarłymi, powszechnie jeszcze w Zawieprzycach wykonywane oraz kumpałecki czyli oryginale pieśni sobótkowe. Wykonuje również ludowe kołysanki, pieśni zalotne i miłosne, żniwne i dożynkowe, kolędy życzące, a ze współczesnego repertuaru – pieśni „obrazowe” czyli mniej lub bardziej utrwalone śpiewy religijne wykonywane w trakcie domowej adoracji peregrynującego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

Edwarda Kowalczyk to nie tylko autentyczna ludowa artystka, śpiewaczka i wykonawczyni plastyki obrzędowej, lecz także doskonała znawczyni i popularyzatorka regionalnych tradycji ludowych. Jest członkinią zespołu śpiewaczego i obrzędowego w Zawieprzycach.

Zdobyła wiele nagród, a wśród nich pierwsze miejsce w kategorii solistów-śpiewaków w 1989 roku oraz „Basztę”, nagrodę główną w Ogólnopolskim Festiwalu w Kazimierzu nad Wisłą w 1994 roku.

 

Jan Adamowski