Powiększ
Zoom photo

Izajasz Rzepa

Year:
1986

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Art

Region:
Pomorskie, powiat wejherowski, Reda

Urodził się 6 VII 1904 r. we wsi Zęblewo (d. pow. Wejherowo), mieszkał w Redzie, woj. gdańskie. Uważano go za jednego z najwybitniejszych rzeźbiarzy ludowych z Kaszub, przez ponad 40 lat reprezentował ten region na wystawach sztuki ludowej w kraju i za granicą.

Po ukończeniu szkoły powszechnej pomagał ojcu w warsztacie stolarskim nabywając tam umiejętności w obróbce drewna. Już wówczas przejawia zamiłowanie do snycerstwa zdobiąc płaskorzeźbami meble, wykonując też rzeźby do kościoła w Łebie. W 1939 r. jako żołnierz bierze udział w obronie Helu, wzięty do niewoli, całą wojnę spędza w obozach jenieckich w Niemczech. Po zakończeniu wojny wraca na Pomorze i podejmuje pracę w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Okazjonalnie zajmuje się wówczas rzeźbiarstwem. Pasji poświęca się całkowicie po przejściu na emeryturę.  Dorobek rzeźbiarski I. Rzepy jest różnorodny i bogaty. Najchętniej rzeźbił ptaki, rybaków, ludzi wiejskich, ale także postacie świętych. Wielokrotnie rzeźbił postać św. Franciszka z Asyżu, bowiem tu mógł umieszczać ulubione przez siebie figurki ptaszków. Dla dzieci i znajomych wykonywał zabawki i rekwizyty obrzędowe. Prace często malował kontrastowymi i soczystymi farbami nie zawsze dbając o naturalne odtworzenie kolorystyki, np. w upierzeniu ptaszków. Rzeźby I. Rzepy odznaczały się masywną, statyczną bryłą, dokładnym rysunkiem i starannym wykonawstwem. Już w 1954 r. jest zauważony jako rzeźbiarz ludowy i bierze udział w pierwszej wystawie „Sztuka ludowa województwa gdańskiego” w Gdańsku. W 1959 r. w konkursie ,,Pamiątkarstwo ludowe” (Gdańsk) zdobywa I nagrodę. Następne lata przynoszą dalsze sukcesy. Jest laureatem pierwszych nagród konkursów: „Rzeźba ludowa Polski północnej” - Sopot 1967, „Sztuka ludowa Ziemi Gdańskiej” - Gdańsk 1973, „Sztuka ludowa Województwa Gdańskiego” - Gdańsk 1976, „Rybak w rzeźbie ludowej” - Gdańsk 1980, „Współczesna sztuka ludowa Kaszub” - Bydgoszcz 1985. Ponadto w kilku innych konkursach regionalnych i ogólnopolskich zdobywa wyróżnienia. Jego prace były często eksponowane na wystawach sztuki ludowej w kraju: Gdańsk 1954, 1959, 1970, 1972, 1982, Wejherowo 1968, Bydgoszcz 1983, Koszalin 1971, Grudziądz 1973, Słupsk 1979, Tczew 1980, Lublin 1984, Toruń 1975, 1976 i za granicą: NRD 1972, Bułgaria 1974, Anglia 1975, Czechosłowacja 1978, Węgry 1979, Finlandia 1983.

I. Rzepę uhonorowano wieloma odznaczeniami i nagrodami państwowymi i regionalnymi zarówno za jego zasługi w obronie Ojczyzny jak również za działalność rzeźbiarską. Wśród odznaczeń znajdują się: Medal za obronę Helu, Brązowy i Złoty Krzyże Zasługi, Medal Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, Medal 600-lecia Miasta Helu, Nagrodę im. Gulgowskich, Nagrody Wojewody i Wojewódzkiego Wydziału Kultury i Sztuki. Był członkiem STL, działał w regionalnych Stowarzyszeniach kulturalno-oświatowych, współpracował z CPLiA i ART Region w Sopocie.

Rzeźby I. Rzepy posiadają muzea w Gdańsku, Krakowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Toruniu oraz kolekcje zagraniczne.

Juliusz Izajasz Rzepa zmarł 8 września 1999 roku.

 

Marian Pokropek