Powiększ
Zoom photo

Jan Tylka

Year:
1978

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Art

Region:
Małopolskie, powiat tatrzański, Podhale, Zakopane

Urodził się 6 XI 1919 r. we wsi Nowe Bystre, mieszkał w Zakopanem. Pochodził z rodziny chłopskiej, w której nieobce były umiejętności stolarsko-bednarskie. Jego ojciec był stolarzem-samoukiem, od niego też Jan Tylka przejął umiejętności i zamiłowanie do obróbki drewna. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, krótko terminował u stolarza meblowego, a także u lutnika Andrzeja Bednarza. Szybko przyswoił sobie tajniki zawodów stolarskiego i lutniczego, założył własny warsztat i zaczął wyrabiać stylowe, góralskie meble i sprzęty wnosząc wiele własnych pomysłów techniczno-zdobniczych. W okresie międzywojennym na zlecenie księdza pracował przy wystroju kościoła w Zębie wykonując ołtarze, ambonę, ławki, chór, konfesjonały, balustrady, Stacje Męki Pańskiej. Prace te od razu zyskały rozgłos i uznanie. Napłynęły nowe zamówienia. Dziś meble i sprzęty J. Tylki można oglądać w kościołach i kaplicach w Zakopanem, na Kalatówkach, w Skrzypnem, Olczy, w Białym Dunajcu, a także poza Podhalem, w Olsztynie, w Węgorzewie i Wesołej koło Warszawy.

W 1938 r. meble J. Tylki reprezentujące Szkołę Przemysłu Drzewnego w Zakopanem przesłane zostały na światową wystawę do Nowego Jorku. Po II wojnie światowej J. Tylka kontynuuje swoje rzemiosło artystyczne. Nawiązał kontakt z CPLiA i Centralą Handlu Zagranicznego ,,Prodimex”, za których pośrednictwem meble J. Tylki trafiły na wystawy zagraniczne: Moskwa 1953, Monachium, Frankfurt nad Menem, Wiedeń 1963 r., Sztokholm i ponownie Frankfurt i Wiedeń 1964. Od 1965 r. meble J. Tylki pokazywane były na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Mniejsze formy meblarskie i sprzęty: łyżniki, półki, czerpaki, zydle, kołyski itp. J. Tylka często wystawiał na konkursach i wystawach sztuki ludowej; wielokrotnie w Zakopanem, Nowym Targu, Rabce, a także w Krakowie, Toruniu, Warszawie, zawsze otrzymując nagrody i wyróżnienia. Uczestniczył w dorocznych imprezach regionalnych na Podhalu, jak np. w „Jesieni Tatrzańskiej”, także na targach sztuki ludowej w Krakowie, Lublinie, Kazimierzu Dolnym, Płocku. Przy dużych zamówieniach z zewnątrz znajdował zawsze czas, by wykonać stylowe meble i sprzęty domowe dla odbiorcy wiejskiego, widząc w tym swoje posłannictwo zachowywania kultury.

Interesował się także muzyką i folklorem. Był wykonawcą instrumentów muzycznych i sam na nich przygrywał na weselach, uroczystościach kościelnych, jak również w Zespole Pieśni i Tańca ,,Kropianka” z Raby Wyżnej prowadzonym przez jego córkę i zięcia.

Od 1974 r. należał do STL. Sprezentował Stowarzyszeniu meble do jednej z sal w Krajowym Domu Twórczości Ludowej w Lublinie. Był członkiem Związku Podhalan, który zawdzięcza mu umeblowanie związkowej świetlicy ,,Swarna” w Zakopanem. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń.

Jan Tylka zmarł w 1986 roku w Zakopanem.

 

Marian Pokropek