Powiększ
Zoom photo

Kapela Dudziarska „Manugi” z Bukówca Górnego

Year:
2006

Category:
Category III. Folk bands

Field of activity:
Music

Region:
Wielkopolskie, powiat leszczyński, Bukówiec Górny

Kapela dudziarska, od czasu powstania w 1977 r., nawiązuje do świetnych wzorów wielkopolskiej muzyki wiejskiej, m.in. kapeli braci Floriana i Piotra Ratajczaków z Bukówca Górnego, kultywuje miejscową tradycję muzyczną gry na dudach i skrzypcach podwiązanych. Kapelę dudziarską tworzyła para muzyków, dudziarz i skrzypek. W wielkopolskich dudach melodia wygrywana jest na piszczałce melodycznej („przebierce”), prawą ręką dudziarz pompuje powietrze do skórzanego miecha, lewą naciska miech i tłoczy powietrze na dwa stroiki w „przebierce” i w „burbonie” (jednostajnie brzmiący bas). Pierwotnie towarzyszące dudom mazanki (trzystrunowe, żłobione), zostały zastąpione przez skrzypce, którym podwiązywano szyjkę, aby dostroić je do wysokiego brzmienia dud. Troska o zachowanie tradycyjnego instrumentarium, kształcenie umiejętności wykonawczych, odtwarzanie regionalnego repertuaru stała się na wiele lat, podstawowym celem grupy zaangażowanych osób (m.in. Anny Markiewicz, Edwarda Ignasia, Antoniego Kaczmarka), tworzących prężne środowisko lokalne: muzyków, nauczycieli, popularyzatorów dawnych muzycznych tradycji wśród młodych pokoleń. Efektem tych działań jest zainteresowanie dzieci i młodzieży z Bukówca Górnego grą na dudach, skrzypcach, szerszenkach oraz nauką wytwarzania dawnych instrumentów (w miejscowej Szkole Dudziarskiej prowadzonej przez Tomasza Kicińskiego).

Przez wiele lat działalności kapeli grało w niej ponad dwudziestu skrzypków i dudziarzy, jej skład ulegał naturalnym zmianom, uczniowie stawali się kolejnymi mistrzami. W 2006 r. grało w kapeli (na stałe) sześciu muzykantów: Tomasz Kiciński (dudy, skrzypce podwiązane, budowniczy dud), Zbigniew Kasperski (skrzypce podwiązane), Wojciech Białasik (dudy), Michał Mocek (skrzypce podwiązane), Waldemar Spławski (dudy), Kamila Lipowa (skrzypce podwiązane), okazjonalnie występują z kapelą skrzypkowie - Rafał Zając i Zofia Dragan.

Od początku istnienia Kapela Dudziarska współpracowała z zespołami tańca ludowego działającymi w Bukówcu Górnym, z Zespołem Regionalnym im. Anny Markiewicz i Szkolnym Zespołem Regionalnym. Przygrywała im podczas licznych przeglądów i konkursów folklorystycznych, zdobywając doświadczenie sceniczne i wzbogacając swój repertuar muzyczny, często uzyskując specjalne wyróżnienia. Samodzielne występy Kapeli Dudziarskiej „Manugi” w imprezach folklorystycznych regionalnych i ogólnopolskich, od początku zyskiwały wysokie oceny i przynosiły wiele nagród. Do najważniejszych wyróżnień, w blisko trzydziestoletnim okresie działalności należą: nagrody II i III na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu (1980, 1995, 1996, 1998), I nagroda w 2003 r. w kategorii „Duży-Mały”; wyróżnienie  dla kapeli na Ogólnopolskim Przeglądzie  Widowisk i Obrzędów Weselnych w Kadzidle (2005); „Duża spinka góralska” na „ Sabałowych bajaniach” w Bukowinie Tatrzańskiej dla dudziarza T. Kicińskiego (2005).

Poza występami w konkursach folklorystycznych, koncertach, imprezach okolicznościowych Kapela „Manugi” odgrywa szczególną rolę kulturową w środowisku rodzimym. Uświetnia niemal wszystkie uroczystości wiejskie (np. imprezy sportowe „Bieg Sokoła”, zawody w powożeniu, dożynki, konkursy gwarowe). Od 1997 koncertuje w  kościele (np. wykonuje kolędy podczas Pasterki). Jednak przede wszystkim gra do tańca podczas imprez towarzyskich i uroczystości rodzinnych (wesela, wieczorki, jubileusze srebrnych i złotych godów).

Działalność kapeli udokumentowana została nagraniami w archiwach Polskiego Radia i Telewizji (dokonanymi m.in. podczas festiwali w Kazimierzu), Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, w Polskim Związku Etnochoreograficznym w Warszawie oraz na płycie Skrzypki ładnie grajum, dudki ładnie brzynczom wydanej przez Kapelę w 2002 r.

/red.K.M./