Władysław Gruszczyński

Year:
2002

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Art

Region:
Mazowieckie, Radomskie, Radom

Władysław Gruszczyński urodził się w 1935 roku w Rzeczniowie. Od dzieciństwa zafascynowany był drewnem jako surowcem, dlatego ukończył zasadniczą szkołę drzewiarską i rozpoczął pracę jako stolarz meblowy. Wtedy też podjął pierwsze próby rzeźbiarskie.

Około 1967 roku ze względu na sytuację życiową przeprowadził się do Radomia i rozpoczął pracę w milicji w Wydziale Ruchu Drogowego. Do rzeźbienia powrócił po przypadkowym spotkaniu z wybitnym rzeźbiarzem Stanisławem Denkiewiczem z Jedlni Kościelnej. Przypadek również – awaria muzealnego samochodu – zetknął go z Muzeum Wsi Radomskiej. Zachęcony przez dr Stefana Rosińskiego, etnografa, zaczął rzeźbić systematycznie i prezentować swoje prace na wystawach. Udział w kilkudziesięciu konkursach i zdobywane tam nagrody sprawiły, że stał się jednym z najbardziej cenionych polskich rzeźbiarzy ludowych. Poza kolekcjonerami prywatnymi prace jego nabywały też muzea w Warszawie, Toruniu, Kielcach i Radomiu (największa, bo licząca ponad 100 rzeźb kolekcja).

Rzeźby Władysława Gruszczyńskiego to pełne ekspresji zawarte w drewnie opowieści o dawnej wsi i zamieszkujących ją ludziach. Są to też sceny z życia Chrystusa i świętych. W 1979 roku Władysław Gruszczyński wyrzeźbił ołtarz „Polscy Święci” z zamiarem wręczenia go papieżowi Janowi Pawłowi II podczas jego pierwszej pielgrzymki do Polski. Nie spotkało się to jednak z akceptacją przełożonych i rzeźba znalazła się w zbiorach MWR.

Po przejściu na emeryturę artysta mógł w pełni poświęcić się swojej pasji rzeźbiarskiej i pracy na rzecz środowiska twórców ludowych w Polsce. W latach 1980-1983 był Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Twórców Ludowych i Prezesem Oddziału Radomskiego, następnie, w latach 1983-1989, przez dwie kadencje pełnił funkcję Prezesa Zarządu Głównego STL. W czasie jego prezesury opracowano program rozwoju i ochrony twórczości ludowej (wykorzystany w dokumentach programowych przez Ministerstwo Kultury i Sztuki), twórców folkloru objęto ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym oraz otwarto Galerię Sztuki Ludowej w Lublinie, w której artyści mieli zagwarantowany stały zbyt swoich prac.

Poważna choroba na pewien czas ograniczyła pracę twórczą i społeczną Władysława Gruszczyńskiego, ale po powrocie do zdrowia znowu zaczął aktywnie działać. Zorganizował własną Izbę Twórczą i prowadził szkółkę rzeźbiarską dla uzdolnionej młodzieży.

Władysław Gruszczyński zmarł w 2011 roku.

 

Małgorzata Jurecka