Zespół Góralski „Polaniorze” działa na terenie Kościeliska i od czterdziestu lat kultywuje folklor Skalnego Podhala. Zespół skupia przedstawicieli rdzennych, kościeliskich rodów: Sobczyków, Kordusiów, Karpieli, Bukowskich, Łukaszczyków, Stopków-Cięzorów, utalentowanych tancerzy, śpiewaków, instrumentalistów, mieszkańców Kościeliska i okolicznych miejscowości. Trzon zespołu stanowi młodzież, która nauki pobierała w szkolnym zespole „Polany” przy Zespole Szkół w Kościelisku.

Zespół może poszczycić się bogatym repertuarem: taniec, śpiew, muzyka, sztuki rodzajowe i teatralne, jasełka, posiady, gawędy, widowiska związane z tradycyjnymi zajęciami górali, pracą na roli, pasterstwem, świętami dorocznymi, wiernie prezentujące zwyczaje i obrzędy wsi podhalańskiej w formie opracowanych inscenizacji (np. „Przednówek w Polanach”. „Wesele góralskie”, „Kopanie gruli” „Młócka”, „Polewacka”, „Zabawy na Św. Jana”, „Sianokosy”, Majowe Granie”), ponad 50 programów z własną choreografią.

„Polaniorze” od początku odnosili duże sukcesy i zdobywali najważniejsze nagrody: „Złotą Ciupagę” Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w 1978 roku w kategorii zespołów autentycznych i „Srebrną Ciupagę” w kategorii zespołów artystycznie opracowanych w 2003 roku. Zachwycali swoją żywiołowością, temperamentem, urodą tańca, pięknem śpiewu.

W okresie wieloletniej działalności z zespołem związani byli wybitni artyści. Prymowali polaniarskiej muzyce: Roman Gąsienica Sieczka, Andrzej Tylka Wacoń, Antoni Nędza Chotarski, Józef Andrzej Frączysty, Stanisław Styrczula (jeden z najlepszych basistów), Władysław Słodyczka Byrtuś, Józef Szczepaniak Bańscorz, Stanisław Michałczak, Jan Palider, Adam Karpiel Bułecka, Andrzej Bobak, Andrzej Karpiel Replan i wielu innych.

Andrzej Pitoń, Józef Pitoń i Bolesław Karpiel Bułecka - niezrównani prymiści i tancerze - opracowywali scenariusze widowisk scenicznych i plenerowych, np. takich jak bacowski „Osod”, impreza corocznie organizowana przez „Polaniorzy” (widowisko przedstawiające góralskie pasterstwo owiane aurą tajemnicy i czarów, którym towarzyszyły wróżby, znaki, zaklęcia dla zjednania sobie sił natury).

Od 1998 roku do dzisiaj zespołem kierują Maria i Stanisław Krupa, instruktorzy doświadczeni wcześniej w zespołach „Bartusie” i „Maśnioki”.

W początkach działalności zespołu programy sceniczne „Polaniarzy” brały się z nich samych, improwizowali, na scenę wychodzili czasami zaledwie po paru próbach. Obecnie każdy występ, jest poprzedzony długotrwałym przygotowaniem i wieloma próbami. Kierownictwo zespołu bardzo dba o odpowiedni strój członków grupy, o rekwizyty i scenografię przedstawień. Programy muzyczno-taneczne oraz widowiska obyczajowe kreują wartości artystyczne oparte na kulturze lokalnej, pielęgnują tradycje góralskie, naukę tańca i śpiewu a także gwary i zwyczajów podhalańskich. Zespół od początku istnienia posiada instruktora gry na skrzypcach i instrumentach pasterskich, dzięki czemu w „Polaniorzach” wychowało się wielu świetnych muzykantów

„Polaniorze” są zespołem amatorskim, ale prezentują bardzo wysoki poziom artystyczny, co potwierdzają liczne sukcesy i nagrody zdobywane na arenie krajowej i międzynarodowej. Zespół prowadzi bardzo aktywną działalność w kilku grupach wyodrębnionych według zaawansowania artystycznego oraz specjalizacji wokalnej, tanecznej, teatralnej. Odbywa częste próby pod nadzorem dwóch instruktorów, kilkanaście występów w ciągu roku, wyjazdy na zagraniczne festiwale.

Liczne występy w Kościelisku, na Podhalu, w Polsce i poza jej granicami (np. podczas Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego na Słowacji, na Węgrzech, w Hiszpanii, we Francji i w USA) zawsze są dobrze oceniane, służą promocji Podhala i folkloru górali podhalańskich (także. poprzez liczne nagrania radiowe, płyty DVD, udział w filmach np. „Ród Gąsieniców”, audycjach telewizyjnych np. „Sól Ziemi”). „Polaniorze” są laureatem nagród na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich - Złotej i Srebrnej Ciupagi oraz głównych wyróżnień podczas „Poroniańskiego Lata”, „Święta Pasterskiego” w Jabłonce, „Góralskigo Karnawału” w Bukowinie. Zespół jest współorganizatorem cyklicznych imprez folklorystycznych organizowanych przez Związek Podhalan Oddział w Kościelisku i Gminny Ośrodek Kultury Regionalnej, takich jak: „Przednówek w Polanach”, „Święto Lasu”, „Watra Tatrzańska na Siwej Polanie”, „Letnie spotkania z folklorem” i „Świąteczne spotkania z folklorem”.

Wieloletnia działalność zespołu przyczynia się do ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego regionu poprzez popularyzację aktywności artystycznej (śpiew, taniec, opracowane scenicznie widowisk przedstawiających zwyczaje i obrzędy), podejmowanie działań przyczyniających się do wspierania tożsamości kulturowej mieszkańców Podhala, np. wspólne jasełka w oprawie góralskiej, posiady, pielęgnowanie tradycyjnego stroju góralskiego (dbałość o tradycyjne materiały i wzornictwo, popularyzacja stosowania strojów przy różnych okazjach, takich jak uroczystości rodzinne, święta kościelne i narodowe, nie tylko podczas występów zespołu). Poszerzanie wiedzy o folklorze, nauka pieśni, tańców, gry na instrumentach sprawia, że folklor żyje również poza zespołem. Jego powszechna znajomość zachęca do praktykowania gwary, gawędy, muzyki, tańca i śpiewu przy okazjach rodzinnych i towarzyskich (na przykład na weselach).

Zespół „Polaniorze” od czterdziestu lat wychowuje swych członków i widzów, formuje ich postawę szacunku dla tradycji i dumy z własnej kultury regionalnej.