Anna Bałdyga
Year:
2017
Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore
Field of activity:
Art. Handicraft.
Region:
Wydminy, pow. giżycki, woj. warmińsko-mazurskie
Jest rodowitą kurpianką, urodzoną we wsi Piętkowizna koło Łysego na Kurpiach Zielonych. W połowie lat osiemdziesiątych XX wieku zamieszkała wraz z rodziną we wsi Mazuchówka na Mazurach.
Jest znaną w regionie twórczynią ludową – śpiewaczką, tkaczką, wykonawczynią bukietów bibułowych, pająków, palm, pisanek – kontynuującą tradycje kurpiowskie, zarazem sięgającą do wzorów sztuki ludowej Mazur, Podlasia, Suwalszczyzny i Wileńszczyzny. Od 2005 roku prowadzi we wsi Mazuchówka pracownię tkacką i warsztaty plastyki obrzędowej i dekoracyjnej. Wykonuje tkaniny na krosnach, stosując bogactwo technik i wzorów: kurpiowskich oraz typowych dla grup etnograficznych osiadłych na Warmii i Mazurach, wywodzących się z terenów pogranicznych. Wykorzystując wiedzę o zabytkach rękodzieła tkackiego, zachowanych w zbiorach muzealnych oraz literaturę etnograficzną na temat tych wyrobów rekonstruuje tkactwo mazurskie. Wytwarza tkaniny o splocie płóciennym, dwuosnowowe, wielonicielnicowe, pasiaki, sejpaki, chodniki-szmaciaki, wykonuje krajki na deseczkach tkackich i krosienkach tabliczkowych (te, wytwarza jej mąż Stanisław).
Anna Bałdyga ma liczne grono uczennic w pracowni tkackiej w Mazuchówce. Od kilku lat prowadzi kursy tkactwa w Łucznicy, Czaplinku, w Olsztynie, Olsztynku, Węgorzewie. Prowadziła także kursy rękodzielnicze za granicą, w Zlatej Horze w Czechach i w Kiejdanach na Litwie.
W Mazuchówce prowadzi także zajęcia z plastyki dekoracyjnej i obrzędowej. Dzieci i dorośli uczą się od niej wykonywania kwiatów z papieru i bibułki, palm wielkanocnych i wycinanek, ozdób choinkowych według tradycyjnych wzorów.
Anna i Stanisław Bałdygowie wychowali dziesięcioro dzieci, które również są kontynuatorami ludowych tradycji kurpiowskich, śpiewu, muzyki instrumentalnej, wytwórczości rękodzielniczej i sztuki ludowej. Dom Anny i Stanisława stał się ośrodkiem folkloru i tradycyjnych umiejętności artystycznych. Kolejne pokolenie rodziny kultywuje tradycje kurpiowskie, czego szczególnym wyrazem jest przywiązanie do regionalnych strojów kurpiowskich oraz działalność muzyczna rodzinnego zespołu.
Jego początki sięgają roku 1984 i powstania zespołu „Piętkowiacy”. Następnie od roku 1992 rozpoczęły się występy rodzinnej kapeli w składzie: Stanisław Bałdyga – harmonia pedałowa, Władysław Śmigiel – bębenek, Anna Bałdyga – śpiew. W 1996 roku do składu dołączyły także dzieci z tańcami i śpiewem. Zespół Bałdygów występował na Festiwalu w Kazimierzu w 2006 i 2011 roku zdobywając wyróżnienia.
W 2011 roku Anna Bałdyga była stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie upowszechniania kultury ludowej. Zrealizowała program nauczania tradycyjnego tkactwa na terenie gminy Wydminy.
Wielokrotnie uczestniczyła w konkursach sztuki tkackiej i plastyki obrzędowej, zdobywając nagrody (m.in. w Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, w skansenie w Olsztynku, w Muzeum w Kętrzynie). Uczestniczyła w wielu jarmarkach i pokazach twórczości – zarówno w Polsce, jak i w Czechach, Niemczech, Rosji, Litwie.
Od roku 2004 jest członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Obecnie pełni funkcję Prezesa Oddziału Warmińsko-Mazurskiego STL.
Laureaci Nagrody 2017
- Anna Bałdyga
- Jan Cebula
- Marta Legierska
- Michalina Mrozik
- Irena Najdek
- Franciszek Łojas-Kośla
- „Polaniorze” Folk Ensemble from Kościelisko
- „Kurpiowszczyzna” Folk Ensemble from Myszyniec
- prof. Jan Adamowski
- Henryk Kuś
- Józef Sobiecki
- Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa Oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów
- Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne we Włocławku