Urodził się w 1914 r. we wsi Skurpie koło Działdowa na pograniczu mazursko-mazowieckim, z matki Augusty z domu Semrau i z ojca Karola Schmidta. W latach 1930-1936 studiował w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wcześnie zainteresował się kulturą ludową, spisywał baśnie i legendy ludowe w rodzinnych okolicach publikując je w „Kalendarzu dla Mazurów” w latach 1935-1938. Okres wojny spędził w pobliżu Puław i wówczas zmienił nazwisko na Skurpski. Należał do konspiracyjnego Związku Mazurów i już w lipcu 1944 współpracuje z Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego udzielając się w resorcie kultury oraz przedstawiając sprawy Mazurów i Warmiaków na naradach rządowych oraz na łamach dziennika „Rzeczpospolita”. 28 marca 1945 r. przybył do Olsztyna z pełnomocnictwem do organizacji życia kulturalnego. Zaczął od zabezpieczania zbiorów muzealnych i gromadzenia zabytków ruchomych. Już w kwietniu sporządził inwentarz zachowanych obiektów muzealnych i jako dyrektor kierował olsztyńską placówką do 1964 r. W 1949 r. zrobił dyplom w dziedzinie malarstwa na ASP w Warszawie. W tym też czasie przyczynił się do założenia Instytutu Mazurskiego w Olsztynie, Spółdzielni Wydawniczej „Zagon”, później Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, w którym powstały najważniejsze prace dotyczące tradycyjnej kultury ludowej Warmii i Mazur. W latach 1946-1948 opublikował kilka istotnych artykułów o stanie i potrzebach muzealnictwa w regionie, przy czym problemy zbiorów i ekspozycji etnograficznych stawiał na pierwszym miejscu. M.in. jemu należy zawdzięczać uratowanie ,,skansenu” w Olsztynku. Zorganizował w 1948 r. pierwszą dużą wystawę sztuki ludowej Mazur i Warmii, dla której opracował katalog. W tym też roku opublikował w „Polskiej Sztuce Ludowej” artykuł pt. ,,Realizm kafli mazurskich”. W 1953 r. w dwu tomach monumentalnego wydawnictwa ,,Warmia i Mazury” zamieścił obszerne, pionierskie prace o sztuce ludowej tych regionów. W 1954 r. napisał cykl artykułów do czasopisma „Świat i My” o historii i znaczeniu ludowych tradycji Warmii i Mazur (zakres tematyczny: stroje, sprzętarstwo i plastyka). Ponadto spod jego pióra wyszły: „Kaflarstwo mazurskie” (1955), „Kultura ludowa Warmii i Mazur” (1958), „Warmińska plastyka ludowa” (1961). Już nie pracując w Muzeum Warmii i Mazur (w latach 1964 - 1973 był dyrektorem Biura Wystaw Artystycznych w Olsztynie) opracował do druku rezultaty swoich badań: „O sztuce ludowej Warmii i Mazur” (1971), „Sztuka ludowa Warmii i Mazur” (1980). W 1994 roku z okazji osiemdziesięciolecia urodzin Hieronima Skurpskiego wydano ,,Zauroczenia” zawierającego przedruki jego przedwojennych publikacji. Warto bowiem dodać, że różnorodne prace organizatorskie i naukowe nie odmieniły jego życiowej pasji jaką było malarstwo, rysunek i grafika. Warmia i Mazury zawdzięczają mu bardzo dużo. Był pionierem w przywracaniu tych ziem Polsce i w ukazaniu polskości ich rdzennej, ludowej kultury.

Hieronim Skurpski zmarł 16 września 2006 roku w Olsztynie.

Aleksander Błachowski

http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Hieronim_Skurpski