Zespół Pieśni Ludowej „Duszniczanka” powstał w 1985 r. w Dusznikach, w powiecie szamotulskim, w Wielkopolsce. Gminna wieś Duszniki posiada bogate tradycje działalności kulturalnej, począwszy od społecznej aktywności członków chóru „Halka” utworzonego w 1947 r. przy Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”, po działające w kilku wsiach zespoły folklorystyczne.

Inicjatywa utworzenia grupy śpiewaczej w Dusznikach pojawiła się w gronie osób związanych z dotychczasową działalnością Gminnego Ośrodka Kultury. Organizacji zespołu podjęli się: Kazimiera Gierczyk, ówczesna dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury, Zenon Najder instruktor w miejscowym ognisku muzycznym oraz Joanna Sadek, działaczka społeczna na niwie kultury regionalnej, kronikarka GOK (a później, przez wiele lat dokumentująca prace i osiągnięcia „Duszniczanki”). Do zespołu zaproszono członkinie, działającego w Dusznikach, Koła Gospodyń Wiejskich. Pierwszy skład liczył 23 śpiewaczki, spośród tego grona do dzisiaj w zespole działają Henryka Loba i Marta Kinal. W aktualnym szesnastoosobowym zespole występują także: Krystyna Besztarda, Władysława Kaczmarek, Stanisława Kaczmarek, Teresa Krauze, Henryka Loba, Urszula Muchowska, Cecylia Nizio, Teresa Opiela, Krystyna Piotrowska, Danuta Ptaszyńska, Elżbieta Rutkowska, Elżbieta Sidorsztuk, Stefania Sobieraj, Aniela Wieczorek. Kierownikiem zespołu jest Danuta Lemańska, a instruktorem muzycznym Janusz Starosta. Od 2009 r. zespół działa jako Stowarzyszenie Kulturalne „Duszniczanka”, we współpracy i pod patronatem Gminnego Centrum Kultury w Dusznikach.

Liczący ponad ćwierć wieku okres działalności zespołu upłynął przede wszystkim na gromadzeniu bogatego repertuaru tradycyjnych pieśni, na systematycznych spotkaniach i próbach (odbywających się konsekwentnie w każdy czwartek, od początku powstania zespołu) oraz na wielu prezentacjach koncertowych.

Repertuar „Duszniczanki” tworzą pieśni wielkopolskie, głównie z obszaru powiatu szamotulskiego, znane z przekazów ustnych od poprzednich pokoleń śpiewaków, m.in. wykonywane przez Marię Orlikowską (ur. 1916 r.) z Szamotuł - pieśni religijne, obrzędowe, ballady, miłosne, kołysanki oraz pieśni popularne i okolicznościowe, autorstwa członkiń zespołu (Krystyny Bartkowiak i Krystyny Beszterdy).

„Duszniczanka” prowadzi bardzo aktywną działalność kulturalną na rzecz środowiska lokalnego i regionu. Od 1992 r. jest współorganizatorem Wielkopolskiego Przeglądu Pieśni Ludowej Kół Gospodyń Wiejskich, odbywającego się co roku w Dusznikach. Zespół występuje również w środowisku rodzinnym podczas ważnych wydarzeń społecznych, obchodów świąt religijnych, obrzędów dorocznych oraz imprez folklorystycznych (Dzień Kobiet, Święto Strażaków, Dożynki, spotkania wigilijne). Okoliczności te stanowią doskonałą okazję do prezentacji bogatego repertuaru oraz wysokiego poziomu artystycznego śpiewaczek, ich umiejętności wykonawczych. „Duszniczanka” ma na swoim koncie wiele występów w przeglądach i na festiwalach folklorystycznych, regionalnych (w Środzie Wielkopolskiej, Poznaniu, Nowym Tomyślu, Pobiedziskach, Dusznikach) i krajowych (Kazimierz, Kielce) oraz koncerty za granicą (w Holandii). W dorobku zespołu szczególne miejsce zajmują kwalifikacje do konkursów krajowych uzyskiwane w przeglądach wielkopolskich oraz nagrody zdobyte w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym i w Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Wiejskich w Kielcach. Repertuar zespołu został utrwalony w nagraniach ośrodków regionalnych Polskiego Radia i Telewizji, dusznickiego Centrum Kultury oraz w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.

/red.K.M./