Eugeniusz Wilczek
Year:
1995
Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore
Field of activity:
Instrumentalist
Region:
Małopolskie, Podhale, powiat tatrzański, Bukowina Tatrzańska
Urodził się 1 I 1944 r. w Bukowinie Tatrzańskiej i tam mieszkał na Rusińskim Wierchu. Pochodzi z rodziny góralskiej o tradycjach pasterskich i rzemieślniczych. Mając 22 lata musiał objąć niewielkie gospodarstwo po zmarłym przedwcześnie ojcu i zająć się pasterstwem. Na halach miał dużo swobodnego czasu, który zazwyczaj spędzał na graniu na skrzypcach. ,,Casu beło sporo wyobyrtać niejedną nuciske”. A grać już umiał doskonale, bo naukę gry na skrzypcach rozpoczął mając 9 lat. Jego nauczycielką była jedna z najznakomitszych ludowych artystek z Podhala Bronisława Konieczna „Dziadońka”, która z kolei podglądała grę samego Bartusia Obrochty. W „szkółce” na Olszańskim Wierchu, gdzie mieszkała Bronisława Konieczna, Wilczek był jednym z najzdolniejszych uczniów. Mając 13 lat zaczął grać z samą nauczycielką, a w 15 roku życia został przyjęty do kapeli Zespołu Regionalnego „Podhale”, w którym do dziś występuje. Niekiedy gra jako solista.
Trudne warunki życia zmusiły E. Wilczka do podjęcia dodatkowych prac. Zajmował się chałupniczo wykonywaniem zdobionych przedmiotów ze skóry, które sprzedawał turystom i do Cepelii. Ma także uzdolnienia w zdobnictwie w metalu i w snycerstwie, choć tymi dziedzinami twórczości nie zajmuje się zawodowo. Nade wszystko przedkłada muzykę, która jest dla niego nie tylko wielkim przeżyciem i popisem, ale i wielką pasją. W jego wykonaniu można usłyszeć tradycyjne nuty muzyki góralskiej oraz jego własne improwizacje mocno osadzone w miejscowym folklorze. Sam o tym mówi: ,,kazdo muzyka jes fajno ino jątrza piyknie wykołysać”. Benedykt Kafel, działacz regionalny, współorganizator ,,Sabałowych Bajań” dodaje: Wilczek „jest dużej miary artystą, który posiadając znakomitą technikę wykonawczą sprawia jednocześnie, że grane przez niego poszczególne nuty układają się w różne wariantowe ujęcia”. Z Zespołem „Podhale” E. Wilczek w latach 60. i 70. zwiedził prawie wszystkie kraje europejskie, w 1976 r. był także w USA na obchodach 200-lecia Stanów Zjednoczonych, a w 1983 r. wyjechał do Algierii. Na scenie grywa przeważnie z kapelą walnie przyczyniając się do zdobywania przez nią czołowych miejsc na różnych festiwalach i przeglądach folklorystycznych.
Z ważniejszych nagród i wyróżnień należy wymienić: dwukrotne zajęcie I miejsca (,,Złote Złóbcoki”) w konkursach kapel podczas Międzynarodowych Festiwalach Folklorystycznych Ziem Górskich w Zakopanem w 1971 i 1978 r., dwukrotnie I miejsce w konkursach kapel Podhalańskich w Nowym Targu w 1977 i 1985 r., dwukrotnie I miejsce w Ogólnopolskich Konkursach Kapel Zespołów Regionalnych działających pod patronatem Cepelii w 1982 i 1984 r., I miejsce (,,Złote Serce Żywieckie”) na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu w 1985 r., I nagroda (,,Złota Baszta”) na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym w 1985 r., I nagroda na XIV Konkursie Muzyki Podhalańskiej w Nowym Targu w 1989 r.
E. Wilczek niekiedy dawał się namówić do gry indywidualnej, występy indywidualne kończyły się zazwyczaj sukcesami. Zdobył m.in. I miejsce w konkursie instrumentalistów podczas ,,Sabałowych Bajań” w Bukowinie Tatrzańskiej w 1983 r. Oprócz festiwali i konkursów folklorystycznych E. Wilczek sam lub z kapelą często grywał na okolicznościowych występach i na uroczystościach we własnym środowisku, w Bukowinie Tatrzańskiej i na Podhalu.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1995
- Józef Chełmowski
- Stanisława Niedźwiedzka
- Henryk Rokita
- Franciszek Świder „Zbójnik”
- Eugeniusz Wilczek
- Mieczysław Zaniewski
- Melania Burzyńska
- Emilia Michalska
- Kapela Ludowa ze wsi Kadzidło
- Kapela „Wileńska” z Sulim
- Kapela Łemkowska „Kyczera” z Legnicy
- Kapela Tadeusza Zygadły z Goniwilka Starego
- Zespół Obrzędowy z Chojnego
- Zespół Folklorystyczny z Rozkopaczewa
- prof. Andrzej K. Bieńkowski
- Aleksandra Wojciechowska
- Józef Broda
- Barbara Grąziewicz-Chludzińska