Janina Radomska
Year:
2009
Category:
Category II. Folk writing
Field of activity:
Folk literature
Region:
Lubelskie, powiat biłgorajski, Radzięcin
Jest autorką wierszy, utworów satyrycznych i tekstów prozatorskich, dokumentujących chłopską kulturę materialną, życie społeczne wsi i ludowe praktyki symboliczne. Urodziła się w 1936 r., w Teodorówce koło Frampola, w powiecie biłgorajskim. Pochodzi z wielodzietnej rodziny chłopskiej. Ukończyła szkołę podstawową, nauczyła się krawiectwa i szyła zarobkowo. W dziewiętnastym roku życia założyła rodzinę, zamieszkała w Radzięcinie, gdzie razem z mężem prowadziła gospodarstwo rolne. Śpiewa w zespole ludowym. Od 1984 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Twórczość pisarską podjęła w latach sześćdziesiątych, motywowana potrzebami kulturalnymi wiejskiej społeczności. Jej pierwsze utwory literackie zostały wykorzystane jako repertuar sceniczny miejscowego zespołu Koła Gospodyń Wiejskich. Powstały wówczas wiersze okolicznościowe, przyśpiewki, skecze. Autorka ośmielona dobrym przyjęciem jej pierwszych tekstów, przychylnymi ocenami publiczności, zaczęła pisać wiersze dla dzieci i poezje religijną. Debiutowała publikacją poezji w „Zielonym Sztandarze”, w 1978 r.
Treść tekstów poetyckich i prozatorskich Janiny Radomskiej pozostaje w związku z jej miejscem zamieszkania, obserwacjami zdarzeń lokalnych obyczajowo-społecznych i wydarzeń historycznych, osobistymi doświadczeniami, przekonaniami religijnymi oraz postawą etyczną. Pisarka podejmuje tematykę biblijną, wprowadza motywy religijności ludowej, wierzeń demonicznych, zjawisk nadnaturalnych. Tworzy literacki obraz wsi żyjącej rytmem przyrody, zgodnie z kalendarzem gospodarczym, rolniczym i kościelnym, obrzędowym.
Twórczyni z Radzięcina jest wielokrotną laureatką Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka, głównie w dziedzinie prozy. Brała udział w licznych konkursach literackich w Krynicy („Konfrontacje Artystyczne Polskiej Wsi”), Lublinie („Konkurs Poezji Religijnej Kurii Diecezjalnej”), Węglanach k. Opoczna („Szukamy talentów wsi”), Zamościu (Konkurs Poetycki im. S. Buczyńskiego”, konkurs „Ojczyzna”), Zwierzyńcu („Turniej Jednego Wiersza”). Uczestniczyła w konkursach poetyckich we Włocławku, Chełmie, Krakowie, Krasnymstawie.
Utwory J. Radomskiej prezentowane były na antenie Polskiego Radia w audycji „Kiermasz pod kogutkiem”, publikowane w „Biuletynie Informacyjnym Stowarzyszenia Twórców Ludowych”, „Chłopskiej Drodze”, „Twórczości Ludowej”, „Tygodniku Zamojskim” oraz w wielu antologiach twórczości ludowej: Złote ziarna. Antologia współczesnej poezji ludowj ziemi zamojskiej, oprac. J. Adamowski, Lublin 1985;”, Śródpolne pacierze, oprac. S. Aleksandrowicz Lublin 1989; Wieś tworząca , t.VIII, oprac. A. Brzozowska-Krajka, Lublin 1990; Wołanie z ziemi. Antologia jednego wiersza ludowej poezji religijnej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1991; Prowadź nas w jasność, Antologia ludowej liryki religijnej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1994; Ziarna wiecznej nadziei. Antologia ludowej poezji metafizycznej i religijnej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1994; Drzewo życia. prozy ludowej Zamojszczyzny, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1997; Pobożnych diabeł kusi, Antologia nadnaturalnej prozy ludowej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1998; Gdzie pył chlebowy sięga słońca. Motyw małej ojczyzny w poezji ludowej ziemi lubelskiej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 2001. W 1993 ukazał się pierwszy tomik poetycki Janiny Radomskiej „Dary ziemi”, w 2000 r. drugi „Z rosy i z potu” wydane w Zamościu. W 2006 r. w serii Biblioteka „Dziedzictwo” Stowarzyszenia Twórców Ludowych opublikowany został zbiór utworów prozatorskich „Powracające wspomnienia” w wyborze i oprac. Donata Niewiadomskiego.
Janina Radomska to znacząca postać w środowisku lokalnym Frampola, odznaczona Medalem 40-lecia PRL i Orderem Serca Matkom Wsi, działaczka społeczna, członkini KGW, współpracująca z domami kultury w Zamościu, Chełmie, Krasnymstawie, Biłgoraju oraz z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury i Biblioteką we Frampolu.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2009
- Jan Bojko
- Stanisława Dawid
- Julia Okoń
- Franciszek Racis
- Janina Radomska
- Władysław Trebunia-Tutka
- Kapela Ludowa „Bukowianie” z Sanockiego
- Studencki Zespół Pieśni i Tańca Politechniki Rzeszowskiej „Połoniny”
- Zespół Ludowy z Godziszowa
- Józef Murawski
- Krzysztof Ruszel
- Muzeum Budownictwa Ludowego-Park Etnograficzny w Olsztynku