Powiększ
Zoom photo

Krystyna Cieśluk

Year:
2007

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Music

Region:
Podlaskie, powiat augustowski, Suwalszczyzna, Lipsk

Krystyna Cieśluk urodziła się 25 czerwca 1937 r. w Lipsku nad Biebrzą, w rodzinie chłopskiej Jana i Marii Pietrewicz z domu Korniłowicz. W rodzinnej miejscowości ukończyła szkołę podstawową, kontynuowała naukę w Liceum Pedagogicznym w Bartoszycach. W roku 1955 wyszła za mąż za Józefa Cieśluka.
Wykonuje plastykę obrzędową i dekoracyjną (pisanki, wycinanki, kwiaty bibułkowe, pająki, hafty, koronki, przedmioty ze słomy i korzeni drzew, wieńce dożynkowe, pieczywo obrzędowe), dokumentuje folklor muzyczny i taneczny obszaru gminy Lipsk i gmin ościennych, gromadzi i chroni elementy kultury materialnej regionu oraz archiwizuje informacje na temat ginących zawodów i osób je wykonujących.
Szczególnie cenioną dziedziną twórczości Krystyny Cieśluk jest pisankarstwo, wykonywane techniką „batikową”, znane w jej rodzinie od pokoleń. Pisanki zaczęła wykonywać w wieku 7-8 lat, podpatrując prace babki i matki. Przez lata doskonaliła i wzbogacała swoje umiejętności, zachowując ciągle tradycyjne wzornictwo. Przekazała swe umiejętności dzieciom (córkom, także pisankarkom i członkiniom STL) oraz osobom, które w ciągu jej 20-letniej pracy instruktorskiej w ośrodku kultury, uczestniczyły w pokazach i warsztatach twórczych. Jej prace znalazły się w zbiorach muzeów etnograficznych w Warszawie, Krakowie i Toruniu, w kolekcji Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeów w Białymstoku, Suwałkach, Lublinie i Węgorzewie, w zagranicznych kolekcjach polskiej twórczości ludowej w Szwecji, Norwegii, Francji, Danii, Holandii, Niemczech, Włoszech, Rosji, USA, Kanadzie i in., zostały podarowane Papieżowi.
W 1973 r. Krystyna Cieśluk została przyjęta do STL. W latach 1978–1997 pełniła funkcję prezesa Oddziału Suwalskiego, przez dwie kadencje była członkiem ZG Stowarzyszenia. Z jej inicjatywy w 1973 r. powstało w Lipsku Koło Twórców Ludowych zrzeszające w najlepszym okresie 62 twórców różnych dziedzin. Przez 20 lat współpracowała z „Cepelią” (w Białymstoku i Warszawie). Od 1974 r. uczestniczyła w Targach Sztuki Ludowej towarzyszących Ogólnopolskiemu Festiwalowi Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Wielokrotnie była uczestnikiem przeglądów, wystaw, jarmarków, pokazów itp. imprez na terenie województwa, kraju (na Targach Sztuki Ludowej w Krakowie, Lublinie, Toruniu, Warszawie, skansenie w Ciechanowcu, Gdańsku, Białymstoku, Węgorzewie, Kielcach, Poznaniu) i zagranicą (np. na Targach Turystycznych w Brukseli, Niemczech, Francji, Białorusi).
W latach 1973 -1990 pracowała jako instruktor ds. folkloru w Gminnym Ośrodku Kultury w Lipsku. Jest inicjatorką utworzenia i członkinią Zespołu Regionalnego „Lipsk”, śpiewaczką, autorką wielu scenariuszy widowisk obrzędowych, zbieraczką lokalnego folkloru, w tym muzycznego (nagrała i spisała ponad 700 pieśni ze swych okolic). Zespół został laureatem kazimierskiej „Baszty” (1994) i posiada zbiorowe członkostwo w sekcji folkloru STL.
W 1975 r. aktywnie działając w Towarzystwie Przyjaciół Lipska, przyczyniła się do powstania Muzeum Regionalnego w Lipsku nad Biebrzą. Jest twórczynią i wieloletnią opiekunką, kustoszem kolekcji etnograficznej (zebrała kilkaset eksponatów, setki wywiadów, na podstawie jej zbiorów zrealizowano filmy dokumentalne, napisano wiele prac magisterskich).
Krystyna Cieśluk otrzymała wiele nagród honorujących jej indywidualną twórczość oraz działalność promującą regionalną kulturę ludową: Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1969 i 1980); Złotą Odznakę Towarzystwa Przyjaciół Lipska nad Biebrzą (1975); Medal „Order Serca - Matkom Wsi” (1996); „Medal XX–lecia województwa suwalskiego” (1997); Dyplom Ministra Kultury i Sztuki (1997); Nagrodę ZG STL, Lublin (1998); Złoty Krzyż Zasługi (1998).

/red.K.M./