Urodził się w 1946 r. w Żelazowicach, w Opoczyńskiem, w rodzinie chłopskiej. Przez całe życie związany był z kulturą ludową tego regionu. Ukończył Studium Nauczycielskie w Kielcach. W 1968 r. podjął pracę jako nauczyciel wychowania muzycznego w Szkole Podstawowej w Odrzywole. Praca na stanowisku kierownika Wydziału Kultury Powiatowej Rady Narodowej w Opocznie rozpoczyna jego działalność kulturalno-oświatową w regionie. W 1976 r. został powołany na kierownika organizującego się Muzeum Regionalnego w Opocznie. Pracując zawodowo podjął studia na Wydziale Pedagogiki Kulturalnooświatowej UŁ (dyplom w 1978 r.). W 1980 r. ukończył etnografię na studiach podyplomowych na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1990 r. otrzymał tytuł doktora nauk humanistycznych, za rozprawę: Muzykanci ludowi opoczyńskiego i ich rola w kulturze regionalnej. Jan Łuczkowski był uczniem i przyjacielem dr Jana Piotra Dekowskiego, znakomitego badacza, znawcy i miłośnika regionu Opoczyńskiego, godnym kontynuatorem jego dzieła.

Jan Łuczkowski od początku swojej działalności dał się poznać jako społecznik i aktywny kreator lokalnego środowiska. Zawsze stymulował mieszkańców opoczyńskich wsi do większego, społecznego zaangażowania. W 1979 r. powołał Koło Miłośników Folkloru Opoczyńskiego, które funkcjonuje do dnia dzisiejszego, skupiając twórców ludowych i mieszkańców powiatu opoczyńskiego. W 1984 r. utworzył w Opocznie Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, któremu przewodniczy. Brał udział w pracach Zarządu Głównego PTL we Wrocławiu.

Jest uznanym etnomuzykologiem. Przewodniczy wielu komisjom konkursowym, współorganizuje festiwale, przeglądy artystyczne kapel, śpiewaków i gawędziarzy na obszarze województwa łódzkiego, obejmującego kilka etnograficznych regionów. Dla upowszechnienia folkloru i kultury ludowej zrealizował kilkadziesiąt programów radiowych z cyklu: Na przypiecku i Kiermasz pod kogutkiem w Radio Kielce, Radio Łódź i Radio Bis oraz audycje telewizyjne min. Śladami Kolberga dla Telewizji Polonia i Telewizji Łódź. Prowadził Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Opocznianka” ( 1987-88) oraz Dziecięcy Zespół Ludowy „Kukułeczka” przy Miejskim Domu Kultury w Opocznie. Od 2000 r. współrealizuje widowisko obrzędowe, prezentowane w trakcie dorocznych „Dożynek Prezydenckich” w Spale. Jest konsultantem wojewódzkim w dziedzinie muzyki ludowej i zespołów obrzędowych Kół Gospodyń Wiejskich, służy wiedzą i pomocą w zakresie doboru repertuaru muzycznego, literackiego i choreograficznego oraz opracowania go od strony folklorystycznej i etnograficznej. W swojej pracy zwraca uwagę przede wszystkim na autentyzm i staranne oddanie charakteru kulturowego danego regionu, jego zwyczajów, obrzędowości, muzyki i języka.

Jan Łuczkowski prowadzi działalność edukacyjną, realizuje autorski program zajęć etnograficznych w szkołach podstawowych i średnich z udziałem twórców ludowych i regionalnych zespołów obrzędowych.

Szczególne uznanie zdobył za działalność naukową, dokumentacyjną, edytorską prezentującą ludową kulturę artystyczną ziemi opoczyńskiej, piotrkowskiej i tomaszowskiej. Dokumentuje pieśni, przyśpiewki ludowe, rejestruje repertuar gawędziarzy, śpiewaków i wiejskich kapel. W swoich publikacjach prezentuje folklor, jako bogate źródło inspiracji i wiedzy o rodzimej kulturze. Zaprezentowane i opracowane w wielu wydawnictwach obrzędy, widowiska, zwyczaje dają możliwość wzbogacenia repertuaru regionalnym zespołom. Są zachętą dla społeczności wiejskich do tworzenia nowych przedsięwzięć artystycznych kultywujących ludową tradycję.

Dr J. Łuczkowski został wyróżniony odznaką Zasłużonego Działacza Kultury, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz wieloma nagrodami za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury regionalnej i aktywne kształtowanie kulturowego krajobrazu Ziemi Opoczyńskiej.

/red.K.M./