Orkiestra św. Mikołaja powstała wiosną 1988 roku. Wyrosła ze środowiska lubelskich studentów zafascynowanych klimatem Bieszczad i Beskidu Niskiego i lubiących spontaniczne muzykowanie. W kręgu repertuarowym tzw. piosenki turystycznej, oprócz autorskich ballad i wszelkiego rodzaju popularnych piosenek, znajdowały się także ludowe pieśni Łemków. Od nich rozpoczęła się przygoda lubelskiej grupy z folklorem.

W 1991 roku orkiestra weszła w skład Akademickiego Centrum Kultury Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie „Chatka Żaka”. Obecnie istnieje jako studencka organizacja artystyczna, a główne zasady jej działania ujmuje statut. Należą do nich: popularyzacja szeroko pojętej kultury ludowej i jej wartości, kształtowanie autentyczności i kultury odbioru tradycji ludowej, budzenie, pogłębianie i rozwijanie zainteresowań muzyką, śpiewem, tańcem oraz innymi aktywnymi przejawami działalności artystycznej.

Orkiestra św. Mikołaja, koncertując i nagrywając utwory ludowe we własnych aranżacjach, przyczynia się do zmiany percepcji kultury i muzyki ludowej przez młodych ludzi. Przełamanie schematu przedstawiania muzyki ludowej, przefiltrowanie jej przez pryzmat doświadczeń współczesnego człowieka, pozwoliło wielu osobom dostrzec piękno polskiej tej dziedziny sztuki.

Muzyczne działania orkiestry przyczyniły się znacząco do popularyzacji kultury i muzyki ludowej oraz do sformułowania pojęć i idei ruchu folkowego. Zespół stał się wzorem dla innych formacji folkowych, szczególnie w zakresie instrumentarium, repertuaru, sposobu aranżacji.

Do najbardziej znanych  inicjatyw i projektów orkiestry należą: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” (od 1991 roku), wydawanie pisma folkowego „Gadki z Chatki” (od 1996 roku), „Spotkania ludzi gór”, dawniej „Spotkania Artystyczne” w Jaworniku (od 1995 roku). Grupa wydała także następujące płyty: „Jeden koncert”, „Z dawna dawnego”, „Kraina Bojnów”, „Czas do domu”, „Z wysokiego pola”, „Muzyka gór”. Nagrania zespołu znalazły się też na składankach „Folk Fiesta’89”, „The Musical Journey to Poland”, „Pofolguj sobie”, „Potańcuj sobie” oraz na składance wydanej przez pismo „Czas Kultury”. W ramach orkiestry działa kilka grup muzycznych („Ani drgnie”, „Kapela Łem” i „Się gra”). Ze jej środowiskiem związany był również projekt „Do świtu grali”, „Pół postu”. Obecnie najważniejsze inicjatywy muzyczne to Dziwny Chór „Ence Pence” i „Odpust Zupełny”.

Orkiestra zrealizowała kilka filmów i programów telewizyjnych: „Muzyka z Jawornika” (2001) i „Kermesz w Łopience” (2002) – TV Kraków, „Rzeka” i „Źródła” (1994) – II program TVP, „Kuba zaprasza” (1995) – Polsat, „Swojskie Klimaty” (trzykrotnie w latach 1995-1997), koncert transmitowany przez TV Katowice (1996) oraz kilkakrotnie w programie „Hulaj dusza” w TV Polonia (np. 1998). Koncertowała także zagranicą: m. in.  w Jałta Palais we Frankfurcie nad Menem (1997), Kultur Center w Duisburgu (1997) i podczas Polnische Kulturwochen w Marburgu (2000), w Hamburgu (2001), Weimarze (2001), Gewandhaus w Lipsku (2002), Kijowie (2002), Kiszyniowie (2003) i Falun w Szwecji (2003).

/red.K.M./

http://www.mikolaje.lublin.pl/

https://www.youtube.com/watch?v=MoseTpTcleY