Powiększ
Zoom photo

Piotr Szałkowski

Year:
2008

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Art

Region:
Podlaskie, powiat sokólski, Żuki

Piotr Szałkowski urodził się we wsi Żuki w gminie Sokółka w 1938 roku. Tam ukończył szkołę podstawową, następnie pracował w gospodarstwie rolnym i w rodzinnej kuźni, budował domy, budynki gospodarcze oraz zajmował się wykonywaniem drewnianych sań. Zajęcia te sprzyjały rozwojowi zdolności manualnych, poznaniu technicznych właściwości drewna i sposobów jego obróbki.
Zainteresowanie rzeźbą pojawiło się w dzieciństwie, pod wpływem ojca Wincentego, który zajmował się kowalstwem, ciesielstwem, a także rzeźbił. Wpływ na twórcę wywarło również zapoznanie się z twórczością Piotra Radkiewicza z Okopów (rzeźby Madonn, aniołów, świątków). Rozwój artystyczny Piotra Szałkowksiego kształtowały także wiejskie środowisko i lokalny folklor. Pierwsze udane rzeźby – krucyfiksy dla rodziny i sąsiadów, figury do przydrożnym kapliczek – wykonał w wieku 17 lat. Twórczość przerwał jednak okres służby wojskowej, zaangażowanie w zajęcia w gospodarstwie rodzinnym i praca zawodowa. Artysta rzeźbił wówczas sporadycznie, w wolnych od pracy chwilach. Powrót do aktywnej twórczości nastąpił w latach 80-tych, po przejściu na rentę.
Piotr Szałkowski wykorzystuje najczęściej drewno dębu, i lipy, gruszy, klonu i kasztana. Posługuje się zestawem prostych narzędzi: nożem, siekierą, dłutem. Wykonuje rzeźby jedno- i wielopostaciowe, pełne i płaskorzeźby, zróżnicowane formatowo, o prostych układach kompozycyjnych. W monumentach stosuje śmiałe cięcia, operuje dużymi płaszczyznami, najczęściej pozostawia je bez malatury lub barwi tylko bejcą. Mniejsze rzeźby pokrywa polichromią, używając kolorów jasnych i wyrazistych.
W twórczości Piotra Szałkowskiego dominuje tematyka sakralna, czyli przedstawienia Chrystusa Frasobliwego, Madonny, krzyże, postaci świętych, sceny biblijne. Często realizuje zamówienia kapliczek o charakterze wotywnym, sytuowane zwyczajowo w miejscu religijnego kultu, na wzgórzu krzyży w Świętej Wodzie k. Wasilówki.
Równie często artysta wykonuje rzeźby o tematyce świeckiej inspirowane przyrodą, pracą i życiem wsi, miejscową kulturą i obyczajami ludowymi. Jego prace ilustrują codzienną egzystencję dawnej wsi, zajęcia mieszkańców, ich zabawy. Przedstawiają także postaci historyczne, typowych mieszkańców okolic Sokółki oraz postaci legendarne, znane z tekstów folklorystycznych. Twórczość Piotra Szałkowskiego znajduje licznych odbiorców wśród okolicznych mieszkańców, ale wiele rzeźb pozyskują także kolekcjonerzy sztuki ludowej i turyści z Polski i zagranicy, odwiedzający jego pracownię rzeźbiarską usytuowaną na szlaku podlaskiego rękodzieła ludowego.
Piotr Szałkowski jest postacią cenioną w środowisku lokalnym oraz w gronie ludowych artystów. Od 1988 roku jest członkiem STL (w latach 1993-2001 był prezesem Oddziału Białostockiego). Wielokrotnie brał udział w plenerach rzeźbiarskich w kraju i poza jego granicami, m. in. w Austrii i na Litwie. Przedstawiał swoje osiągnięcia artystyczne na konkursach, przeglądach i wystawach sztuki amatorskiej i ludowej, zdobywał nagrody. Jego rzeźby znalazły się w kolekcjach muzealnych w Białymstoku, Toruniu, Węgorzewie, Sokółce.
Został odznaczony Brązowym (1980) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1998), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1996) i „Złotą Odznaką - Zasłużony Białostocczyźnie” (1997).

Katarzyna Markiewicz