Początki działalności zespołu sięgają 1948 roku, czyli czasów powstania w Lublinie Teatru Młodego Widza, realizującego m. in. widowiska folklorystyczne. Założycielką zespołu folklorystycznego, jednego z pierwszych po wojnie na terenie Polski, oraz jego wieloletnim dyrektorem była Maria Wanda Kaniorowa (1912-1980), znakomity pedagog, twórca wielu inscenizacji i widowisk plenerowych, choreograf suit tanecznych, które weszły na stałe do repertuaru zespołu oraz twórczyni szkoły tańca ludowego. Kolejnymi dyrektorami zespołu byli Ignacy Wachowiak (1980-1996), Alicja Lejcyk Kamińska (1997-2005), obecnie funkcje tę sprawuje Jan Twardowski. W 1953 roku teatr przekształcił się w Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Lubelskiej, a w 1956 rozpoczęło działalność Stowarzyszenie Zespołu Pieśni i Tańca. W 1959 roku zespół odbył pierwszy wyjazd zagraniczny, a w 1984 roku powstała siedziba zespołu – Dom Folkloru. W 1998 roku przyjęta została nazwa Zespół Pieśni i Tańca „Lublin" im. Wandy Kaniorowej.
Zespół spełnia ważne funkcje kulturowe i wychowawcze, pełni istotną rolę w edukacji estetycznej i artystycznej. W okresie sześćdziesięciu lat działalności w zespół współtworzyło ponad trzydzieści tysięcy członków, w wieku od 6 do 30 lat. Zajęcia prowadzone są w kilkunastu grupach, których program edukacyjny obejmuje naukę śpiewu, podstawy muzyki, naukę gry na instrumentach, historię i teorię tańca, podstawy etnografii, wiedzę o polskiej obrzędowości ludowej. Obecnie w zajęciach zespołu uczestniczy około 500 osób skupionych w 16 grupach tanecznych.
Repertuar zespołu jest bogaty i zróżnicowany. Obejmuje opracowane artystycznie przez wybitnych choreografów i muzyków melodie, pieśni i tańce z niemal wszystkich regionów Polski: od rodzimych, lubelskich czy rzeszowskich, po wielkopolskie, nowosądeckie, cieszyńskie, kaszubskie, łowickie, opoczyńskie, kurpiowskie, śląskie, sądeckie, żywieckie, górali podhalańskich, orawskie, a także tańce narodowe - polonezy, mazury, kujawiaki, oberki, krakowiaki.
„Lublin" jest ambasadorem kraju i regionu, prezentującym polski folklor ludziom z niemal wszystkich kontynentów, do których docierał podczas licznych artystycznych wojaży. Od 1994 roku jest jednym z organizatorów odbywających się w Lublinie, pod patronatem CIOFF, Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych. Od 1997 roku noszą one imię Ignacego Wachowiaka, ucznia Wandy Kaniorowej, jej następcy w roli dyrektora i głównego choreografa.
Zespół jest laureatem wielu konkursów i festiwali w kraju i za granicą. Wszędzie zachwycał profesjonalizmem, żywiołowością, wysokim poziomem wykonań. Uhonorowany został licznymi wyróżnieniami, nagrodami Ministra Kultury, Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Spraw Zagranicznych, Wojewody i Prezydenta Lublina.

Katarzyna Markiewicz