Dominika Bujnowska
Year:
1981
Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore
Field of activity:
Art
Region:
Mazowieckie, Węgrów
Dominika Bujnowska urodziła się 17 XII 1903 r. we wsi Klewianka nad Biebrzą na Podlasiu w rodzinie chłopskiej. Po II wojnie światowej zamieszkała w Węgrowie. Zanim osiadła w Węgrowie przez kilka lat przebywała w Mariówce, w Opoczyńskiem ucząc się w klasztornej szkole Zgromadzenia Służebniczej NMP krawiectwa i tkactwa. Mieszkając później na Wileńszczyźnie tkała typowe dla tego regionu dywany, radziuszki i sejpaki. Techniki tkania dywanów dwuosnowowych nauczyła się w Sokółce. W Węgrowie zamieszkała w swoim Zgromadzeniu Służebniczek, do którego wcześniej wstąpiła nie przyoblekając ubioru zakonnego.
W Węgrowie zetknęła się z Zofią Tomrle, założycielką i długoletnią dyrektorką Podlaskiej Spółdzielni Sztuki i Przemysłu Ludowego. W 1949 r. została zatrudniona w tej spółdzielni jako pierwsza tkaczka i instruktorka tkactwa dwuosnowowego. Zachęcana i inspirowana przez Z. Tomrle zaczęła uczyć tej techniki młode tkaczki, a jednocześnie sama tkała dywany wprowadzając coraz to nowe rozwiązania plastyczne. W 1952 r. powstał dywan „Droga przez wieś”. Po obu stronach szerokiej, brukowanej drogi obsadzonej rzędami drzew tkaczka zakomponowała po 4 domki w sadach i ogródkach kwiatowych, każdy inny. Dywan wzbudził zachwyt i uznanie. Stał się na długie lata niedościgłym wzorem. Tkaczka otrzymała nagrodę i stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki. W czasie prawie 40-letniej pracy twórczej D. Bujnowska wytkała ponad 1500 dywanów i na próżno byłoby szukać dwóch identycznych. Jeżeli powtarzały się podobne tematy: Las, Sad, Pasieka, Orka, Prace przy lnie, Wesela, Boże Narodzenie, MB Częstochowska, Papież-Polak to zawsze były one inaczej komponowane, z odmiennymi ornamentami, inną kolorystyką, mimo że zazwyczaj dwubarwną - bo taką narzucała technika tkactwa dwuosnowowego - ale zawsze dostosowaną do tematu. Dywany sygnowała: BD z datą. Dywany D. Bujnowskiej przez dziesięciolecia były najbardziej eksportowym towarem polskiej sztuki ludowej. Pokazywano je w Anglii (1956), Szwajcarii (1957), ZSRR (1957), Francji (1960), a potem w państwach skandynawskich, w Niemczech, w Ameryce.
W Polsce uczestniczyła w licznych konkursach i wystawach: Węgrów, Warszawa, Białystok, Lublin, Rzeszów, Płock, Toruń, Kraków, Ciechanowiec. Wielokrotnie nagradzana. Dywany D. Bujnowskiej posiadają muzea: w Warszawie, Płocku, Toruniu, Krakowie, Białymstoku, Ciechanowcu, Łukowie. Duzy zbiór przechowuje Spółdzielnia w Węgrowie. O twórczości tkaczki pisano w licznych wydawnictwach, jeszcze bardziej rozpropagowane były reprodukcje z jej dywanów.
Dominika Bujnowska zmarła w Węgrowie 28 lutego 1989 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1981
- Dominika Bujnowska
- Piotr Gan
- Rozalia Jeziorkowska
- Eugeniusz Piotrowski
- Jan Pluciński
- Andrzej Ruta
- Bolesław i Wacław Suska
- Zdzisław Szewczyk
- Zespół Górali Czadeckich „Watra”
- Kapela „Pogórzanie” z Jastrzębi i jej kierownik Mieczysław Król
- Kapela Sulowskich z Zamojskiego
- Henri Balla
- Barbara Klimas Sawyer
- Zespół Regionalny „Gorol” z Jabłonkowa (Czechy)