Jan Król
Year:
1997
Category:
Category II. Folk writing
Field of activity:
Folk literature
Region:
Lubelskie, powiat zamojski, Nielisz
Jan Król urodził się w 1918 roku w Nieliszu i tam mieszkał. Debiutował przed wojną, w 1938 roku, w czasopismach – krakowskim „Siewie” i warszawskim „Ilustrowanym Kurierze Polskim”. Będąc w niewoli niemieckiej, w miejscowości Rasdorf, redagował „Gazetę Polską”, do której pisał opowiadania, reportaże i liryki. W 1946 roku powrócił do kraju. Ukończył liceum pedagogiczne i studium nauczycielskie. Pracował społecznie w „Wici” i Stowarzyszeniu Twórców Ludowych.
Pierwsze po wojnie wiersze opublikował w 1957 roku na łamach „Zielonego Sztandaru”, następne w „Zarzewiu”, „Kamenie”, „Twórczości Ludowej” i „Zamojskim Kwartalniku Kulturalnym”. Jego utwory czytane były również w audycjach radiowych (w „Kiermaszu pod kogutkiem”). Opublikował kilka tomików poetyckich: „Pod obcym niebem” (1978), „Biją dzwony” (1988), „Przy drodze” (1992). Wiele jego wierszy zamieszczanych było również w antologiach, m.in. „Serce za kratą” (1946), „Chłopski znak”, „Wieś tworząca” tom III, V, VI, VII (1980-1990), „Złote ziarno” (1985), „Brzegiem życia” (1981), „Zolnik” (1990), „Śródleśne pacierze” (1989), „Ziarno wiecznej nadziei – antologia ludowej poezji metafizycznej i religijnej” (1994).
Halina Górska we wstępie do tomiku „Przy drodze” napisała: „W poezji Jana Króla dominują dwa tematy: ojczyzna i rodzinna wieś z jej tradycjami. Wiersze Jana Króla cechuje głęboki realizm, zwłaszcza w opisie wiejskich zwyczajów i tradycji. Przed ponad pięćdziesięciu laty poeta upodobał sobie formę sonetu, formę niezwykle trudną, a już wręcz unikalną w poezji ludowej. Ta forma przeważa w jego twórczości, choć nie brak i wierszy o innym układzie stroficznym”.
Jan Król był uczestnikiem wielu konkursów literackich, regionalnych i ogólnopolskich. Uzyskiwał I i II nagrody w konkursie literackim im. Jana Pocka (1976 i 1988), konkursie St. Buczyńskiego (III nagrodę w 1988 roku i I nagrodę w latach 1989, 1991, 1993). Uhonorowano go również wieloma odznaczeniami, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim „Polonia Restituta”, Złotą Odznaką ZNP (1971), Odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1976), Odznaką „Za zasługi dla województwa zamojskiego” (1984) oraz nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1993).
Jan Król zmarł w 1999 roku.
Barbara Zagórna-Tężycka
http://www.regiony.kulturaludowa.pl/pisarz/11-Krol-Jan-1918-1999.html
Laureaci Nagrody 1997
- Władysław Szymczak
- Jan Jakielaszek
- Zofia Szmajda-Mierzwicka
- Maria Marciniak
- Bolesław Karpiel Bułecka
- Józefa Sławińska
- Maria Kabała
- Mieczysław Hulewicz
- Antoni Baran
- Czesław Maj
- Anna Koziana
- Elżbieta Daniszewska
- Jan Król
- Maria Gleń
- Józef Ciastek
- Kapela ludowa Kazimierza Kantora
- Rodzinna Kapela Grucelów z Piwnicznej
- Amatorski Zespół Regionalny im. Stanisława Władysława Reymonta z Lipiec Reymontowskich
- prof. Bogusław Linette
- prof. Ewa Fryś-Pietraszkowa
- Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Lublinie
- Ośrodek Dokumentacji i Informacji Etnograficznej w Łodzi
- Zespół Obrzędowy Górali Czadeckich „Jastrowiacy”