Zespół rozpoczął działalność w 1955 r. przy Podhalańskiej Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego w Nowym Targu. Powstał z połączenia pięciu wcześniej istniejących grup folklorystycznych działających na Podhalu, Orawie i Spiszu. W 1957 r. Zespół ,,Klimka Bachledy” z Zakopanego, początkowo wchodzący w skład ,,Podhala” usamodzielnił się i przeszedł pod patronat Związku Podhalan. Podobnie stało się z grupą „Krościenko”, którą w 1983 r. przejęła Spółdzielnia ,,Pieniny”.

W Zespole pozostały trzy grupy, które stały się faktyczną reprezentacją regionu. Były to: grupa podhalańska z Bukowiny Tatrzańskiej, grupa spiska z Jurgowa i grupa orawska z Jabłonki. Każda z tych grup prezentowała folklor swojego regionu (muzykę, pieśni, tańce, widowiska obrzędowe). W latach 1955-67 kierownikiem Zespołu był Kazimierz Bogucki, w następnych latach Andrzej Haniaczyk i Stanisław Budzyński. Grupą podhalańską kierowali znani działacze i twórcy ludowi: Józef Pitorak, Józef Koszarek, Andrzej Pietras. Grupę orawską założyła Maria Burtanowa, po niej kierownictwo przejął Andrzej Haniaczyk, twórca widowisk regionalnych ,,Skubarki Orawskie, „Wesele Orawskie” i in. Założycielem grupy w Jurgowie był Walenty Pluciński, autor tekstów i melodii oraz widowisk obrzędowych: „Prządki”, ,,Turoń” i in. Po nim kierownictwo przejął Józef Pilch, a od 1979 r. Józef Wojtas, sam uzdolniony tancerz występujący w Zespole. Zespołowi przygrywały kapele rodzinne Młynarczyków, a później Dziadoniów.

Pierwszym sukcesem Zespołu „Podhale” było zdobycie I miejsca na Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Folklorystycznych w Krakowie, co umożliwiło Zespołowi uczestnictwo na wielu znaczących krajowych i zagranicznych Festiwalach. Jako Zespół CPLiA wielokrotnie brał udział w ,,Cepeliadach” w Krakowie i w Warszawie, uświetniał uroczystości jubileuszowe X i XX-lecia Cepelii w Warszawie, współzawodniczył w Ogólnopolskich Przeglądach Zespołów Cepeliowskich. (Kraków 1984, 1985, 1986). Zespół występował na I Międzynarodowym Konkursie Muzykologów, na FIS-ie, w ogólnopolskich konkursach tańca ludowego i obrzędowego (Rzeszów 1985, Przytoczna 1986). Kilka razy uczestniczył w Międzynarodowych Festiwalach Zespołów Ziem Górskich w Zakopanem i w Festiwalach Zespołów Górali Polskich w Żywcu, zdobywając I i II miejsca.

Grupa z Bukowiny na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym w 1985 r. zdobyła I miejsce. Zespół miał liczne występy za granicą: Algieria, Austria, Belgia, Bułgaria, Czechosłowacja, Francja, Holandia, Niemcy, Szwecja, USA, Węgry, Włochy. Wielokrotnie nagrywany przez Polskie Radio i TV. W 1979 r. ,,WIFON” wydał taśmę magnetofonową.

Po zmianach społeczno-politycznych Spółdzielnia Pracy "Cepelia" uległa przekształceniu i ograniczyła fundusze na działalność kulturalną. W rezultacie grupy wchodzące w skład Zespołu "Podhale" rozpoczęły samodzielną działalność. Do chwili obecnej działa jedynie pod tą nazwą "Zespół Podhale-grupa spiska z Jurgowa".

Agnieszka Pokropek