Powiększ
Zoom photo

Barbara Peszat-Królikowska

Year:
1983

Category:
Category V. Scientific research, documentation and animation, popularization of folk culture

Field of activity:
Scientific activity, popularization, promoting

Region:
Małopolskie, Kraków

Urodziła się w 1922 r. w Kętach. W latach 1952-1982 do chwili przejścia na emeryturę pracowała w rozgłośni krakowskiej Polskiego Radia i przygotowywała audycje folklorystyczne w cyklach: „Wieś tańczy i śpiewa”, „Amatorskie zespoły przed mikrofonem”, „Z dunajcową nutą”, „Na góralską nutę”. Wędrując po wsiach i miasteczkach województwa krakowskiego i nowosądeckiego nagrywała zespoły, kapele, indywidualnych muzykantów ludowych, utrwalała rozmowy z rękodzielnikami, rzeźbiarzami, malarzami itd. W sumie pozostało po niej prawie cztery tysiące taśm (nagrań od 20 do 40 minut). Nagrała dokumentacje słynnych zespołów góralskich Klimka Bachledy, ,,Bartusia” Obrochty z Zakopanego w starych składach, zespoły ,,Sądecczanie”, ,,Pogórzanie”, ,,Pilsko” z Żywca, zespół im. Malinowskiego ze Szczawnicy, kapele z Sułoszowej, Stręgobożyc, Łąkty Górnej, Zubrzycy, Jabłonki i wiele innych. W ten sposób ocaliła od zapomnienia wybitnych ludowych wykonawców. Jej audycje były doskonałą formą popularyzacji folkloru muzycznego, zwyczajów i obrzędów a także autentycznej gwary. Po przejściu na emeryturę nawiązała współpracę z Ireną Wollen z telewizji krakowskiej i wspólnie zrealizowały cykl filmów na temat zwyczajów i obrzędów ludowych. Powstały m.in.: ,,Ej, zagrajcie turośkowi” (o obrzędach okresu Bożego Narodzenia w regionie Zagórzan), ,,Ropiorz” (o archaicznych obrzędach nafciarzy w Bóbrce na Pogórzu Gorlickim), ,,Żeniaczka” (zwyczaje przedweselne Lachów Sądeckich), „Wróżby u Hondrasa” (andrzejkowe zwyczaje na Orawie), „Wesele spiskie” z wykorzystaniem materiałów Jana Plucińskiego i inne.

Jej zapał udzielał się innym, także tym, którzy kontynuują jej dzieło.

Barbara Peszt-Królikowska zmarła w 2005 roku.

 

Aleksander Błachowski