Władysław Szepelak
Year:
2006
Category:
Category II. Folk writing
Field of activity:
Folk literature
Region:
Małopolskie, powiat gorlicki, Bielanka
Władysław Szepelak urodził się w 1924 roku w Zakopanem, pochodził z rodziny chłopskiej. Podczas II wojny światowej był partyzantem w Armii Krajowej, za co został uwięziony w Auschwitz, a następnie w obozie koncentracyjnym w Alpach austriackich. Po wojnie powrócił do Polski i osiadł we Wrocławskiem, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. W 1951 roku osiedlił się w rodzinnej wiosce Bielanka. Odziedziczył po rodzicach niewielkie gospodarstwo rolne, którym się zajmował. Okresowo pracował również w kamieniołomach oraz jako cieśla przy budowie Nowej Huty, a także w Nowotarskich Zakładach Obuwniczych. W 1981 roku uzyskał emeryturę, ale w dalszym ciągu trudnił się budową kościołów i plebanii.
Jego życiową pasją była poezja – laureat już w czasach dzieciństwa pisał wiersze. Wspominał: „Każdy góral jest poetą, bo rymuje już od dziecka, szczególnie gdy pasie gęsi, później krowy, owce. Nie mam kolegi, który by choć kilku śpiewek nie ułożył”.
Władysław Szepelak napisał bardzo wiele utworów, jednak, jak sam twierdził, tylko część z nich przetrwała, reszta zaginęła podczas przeprowadzek, a nie wszystkie pamiętał na tyle, aby je odtworzyć. Ogromny wpływ na twórczość artysty wywarły lata wojenne i wspomnienia z tego tragicznego okresu. Z tego względu jego utwory poetyckie, pisane gwarą, mają przede wszystkim charakter kroniki wydarzeń z czasów okupacji oraz osobistych przeżyć bohatera i jego środowiska. Wiersze te zawierają silne i wyraziste akcenty martyrologiczne, patriotyczne, pacyfistyczne i religijne. Władysław Szepelak jest również autorem zapisów około dwustu opowiadań i gawęd góralskich zasłyszanych od starszych ludzi.
Swoją twórczość literacką publikował w „Podhalance”. Wydał także tomiki poetyckie, m.in. „Pogodynki i wiersze” (Kraków 1997), „Wiersze” (Kraków 1999), „Wiersze” (Kraków 2002).
Był laureatem wielu konkursów i przeglądów regionalnych, m.in. „Orkanowskie Gorce” (Rabka 1986), „Międzynarodowy Festiwal Ziem Górskich – Poezja” (Zakopane 1998). W latach 1993–1998 zdobywał wyróżnienia w Konkursie Poezji Religijnej w Ludźmierzu oraz corocznie, przez dwadzieścia lat (1978–1998), otrzymywał nagrody i wyróżnienia w „Święcie Poezji Góralskiej” w Rabie Wyżnej. Jego wiersze zdobywały również uznanie na Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Jana Pocka (w latach 1996 i 1997 – I miejsce, w roku 1998 – III miejsce, w latach 2000 i 2001 – wyróżnienia). Od 1966 roku był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Za zasługi wojenne i czyny bohaterskie otrzymał m.in. Krzyż Partyzancki i Medal Zwycięstwa i Wolności (1987), Krzyż Oświęcimski (1987), Medal Stowarzyszenia Maximilian–Kolbe–Werk (1995) oraz Krzyż Kawalerski (1983).
Władysław Szepelak zmarł w 2012 roku.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2006
- Eugeniusz Brożek
- Zbigniew Jędrzejewski
- Antoni Kamiński
- Leokadia Kasiura
- Stanisław Kubiak
- Tadeusz Kubiak
- Władysław Szepelak
- Tadeusz Szostak-Berda
- Kapela Dudziarska „Manugi” z Bukówca Górnego
- Kapela Góralska „Torka” z Cieszyna
- Zespół Śpiewaczy z Jakówek
- Zespół Regionalny„Pałuki” z Kcyni
- Zespół Regionalny „Romanka” z Sopotni Małej
- Jan Gąsiorek
- dr Barbara Kołodziejska
- Krystyna Kwaśniewicz
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Stanisława Moniuszki w Zbąszyniu
- Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu