Tadeusz Gąsienica-Giewont
Year:
1990
Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore
Field of activity:
Music
Region:
Małopolskie, powiat nowotarski, Zakopane
Tadeusz Gąsienica-Giewont urodził się 29 V 1915 r. w Zakopanem i tam mieszkał. Wyuczył się zawodu elektromontera, ale pracował w różnych innych zawodach jako cieśla przy budowlach, jako drwal, pracownik tartaku i in. Brał udział w kampanii wrześniowej, więziony w ZSRR i w Niemczech, skąd uciekł. Ostatnie lata wojny spędził w Zakopanem pracując w niemieckim tartaku, by uchronić się przed represjami.
Wielki miłośnik i znawca Tatr. Już w 1937 r. był zatrudniony przy budowie ścieżek turystycznych w Tatrach. Przewodnikiem tatrzańskim został w 1946 r. W latach 1966-68 był członkiem zarządu Koła Przewodników Tatrzańskich w Zakopanem, od 1948 r. członkiem Klubu Wysokogórskiego. W latach 1951-1973 pracował jako ratownik zawodowy TOPR, potem GOPR. Był jednym z najaktywniejszych ratowników tatrzańskich, miał ponad 250 wypraw ratunkowych w góry.
Już jako młodzieniec wykazywał duże zdolności muzyczno-aktorskie. Brał udział w przedstawieniach teatralnych urządzanych przez Helenę Roj-Kozłowską i w teatrze góralskim Marii Curusiówny i Juliana Pawilicy. Grywał i śpiewał w zespole „Echo Tatrzańskie”. Występował jako aktor i konsultant W wielu filmach dokumentalnych i fabularnych realizowanych w Tatrach i w Zakopanem. Były to: „Błękitny krzyż” (1955), ,,Eroica” (1957), „Kocie ślady” (1971), ,,Ród Gąsieniców” (1979).
Jako skrzypek grywał już od 1936 r. w kapelach podhalańskich. Grywał z różnorodnymi zespołami W kapeli „Związku Leśniaków”, z „Maśniakami”, ,,Klimkami”, ,,Baltusiami”. Był członkiem-założycielem Zespołu Regionalnego im. Klimka Bachledy. Z kapelami i zespołami zakopiańskimi wyjeżdżał na liczne festiwale i koncerty krajowe i zagraniczne.
Był też działaczem Związku Górali i Związku Podhalan, jako muzyk został przyjęty do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Wielokrotnie uhonorowany nagrodami, medalami i dyplomami państwowymi, wojewódzkimi, różnych instytucji i stowarzyszeń.
W 1966 r. powstał film biograficzny o Tadeuszu Gąsienicy-Giewoncie pt. ,,Ciesyły mnie hale od małego” w reżyserii Lucyny Smolińskiej i Mieczysława Sroki.
Tadeusz Gąsienica-Giewont zmarł w 1999 roku.
Marian Pokropek
Laureaci Nagrody 1990
- Antoni Chynek
- Jarosław Furgała
- Franciszka Kuźma
- Władysława Prucnal
- Stefan Sowiński
- Tadeusz Gąsienica-Giewont
- Józefa Graszka
- Czesław Prządka
- Zespół „Biskupianie” z Domachowa
- Kapela Kujawska z Kowala
- Mirosława Bobrowska
- dr Stefan Rosiński
- Zespół Tańców Folklorystycznych „Spotkanie” z La Louviere (Belgia)
- Józef Parczyński
- Roderyk Lange
- Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
- Muzeum Etnograficzne w Toruniu