Zdzisław Walczak

Year:
1987

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Painter

Region:
Małopolskie, Podhale, powiat tatrzański, Zakopane

Urodził się 18 I 1926 r. w Zakopanem i tam mieszkał. Pochodził z rodu góralskiego o bogatych tradycjach artystycznych i folklorystycznych. W życiorysie przez siebie napisanym wyznał, ze wiedzę o tradycyjnej kulturze góralskiej i szacunek do niej pozyskał w domu rodzinnym od starszego pokolenia. Przed wojną ukończył 5 klas szkoły podstawowej. Naukę kontynuował po wojnie w gimnazjum dla pracujących. W czasie odbywania służby wojskowej był dekoratorem jednostki ozdabiając świetlice i sale zajęć w stylu ,,ludowo-podhalańskim”. Już wówczas wykazał duże zdolności, szczególnie w meblarstwie i w snycerstwie, tak że po powrocie na Podhale zdecydował się na pracę chałupniczą dla Zakopiańskich Warsztatów Wzorcowych. Wykonywał seryjnie półki, listwy, łyżniki, pudełka, kasetki, talerze itp. Praca ta nie dawała mu zadowolenia twórczego, mimo że każdy przez siebie wykonany przedmiot starał się ozdabiać bogatym ornamentem snycerskim. Przy większej ilości wykonywanych przedmiotów zdobnictwo to stawało się niestety jednolite. Próbował w wolnych chwilach tworzyć pojedyncze meble i sprzęty oparte o wzory tradycyjnego sprzętarstwa podhalańskiego.

Mając 40 lat zaczął malować na szkle. Malowania nauczył się na kursie zorganizowanym przez Związek Podhalan. Instruktorem był znany malarz Jan Jachimiak. W 1968 r. uczestnicy kursu, w tym także Zdzisław Walczak wzięli udział w konkursie i wystawie pokonkursowej malarstwa na szkle zorganizowanym przez Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem. Prace Z. Walczaka zostały nagrodzone, a sam twórca otrzymał propozycję współpracy z Cepelią i muzeami. Od tego czasu malarstwo na szkle stało się drugim zajęciem, któremu z upływem lat poświęcał coraz więcej uwagi. Przyczyniły się do tego konkursy, wystawy i kiermasze, w których twórca chętnie uczestniczył i które przynosiły mu nagrody i uznanie.

W latach 1972-1973 uczestniczył w trzech kolejnych konkursach malarstwa na szkle w Zakopanem, Nowym Targu i w Rabce. Od 1975 r. obrazy Z. Walczaka pojawiają się na konkursach i wystawach ogólnopolskich. M.in. „Dziecko w sztuce ludowej” Toruń 1976, „Malarstwo na szkle Karpat Polskich” Rabka 1976, „Rodzina w polskiej sztuce ludowej” Warszawa 1977, „Wisła w sztuce ludowej” Toruń 1982, „Wojsko Polskie” Warszawa 1983, ,,Życie i twórczość Jana Kochanowskiego” Radom 1984.

Obrazy Z. Walczaka były eksponowane na wielu wystawach, jak np. na wystawie ,,Podtatrzańskie malarstwo na szkle z okresu 1948-1979”, Zakopane 1979, w Galerii Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Warszawie, ponadto w Krakowie, Lublinie, Toruniu, Płocku, Nowym Sączu, Wrocławiu i in.

Twórca miał kilka wystaw indywidualnych w Zakopanem, a także w 1979 r. w Lublinie. Tamże w 1984 r. odbyła się inna wystawa, tym razem obrazów malowanych na papierze. Z.

Walczak przedstawił na niej ponad 130 rysunków szałasów pasterskich malowanych temperą. Obrazy te, jak mówił sam twórca, powstały z chęci utrwalenia ginącej przeszłości, malowane dla siebie i jako „odpoczynek” od zamówień na obrazy na szkle o powtarzających się i utrwalonych motywach sakralnych i góralsko-zbójnickich. Z. Walczak wielokrotnie uczestniczył w kiermaszach sztuki ludowej w Zakopanem, Płocku, Warszawie, Kazimierzu Dolnym, Krakowie, bardzo sobie ceniąc bezpośrednie kontakty z ludźmi i wyrażane przez nich opinie na temat jego twórczości. Obrazy Z. Walczaka znajdują się w wielu muzeach i w kolekcjach w Polsce i za granicą.

Zdzisław Walczak zmarł w 2001 roku.

 

Marian Pokropek