Powiększ
Zoom photo

Eugeniusz Caban

Year:
1993

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Potter

Region:
Śląskie, powiat zawierciański, Szczekociny

Eugeniusz Caban urodził się 3 XII 1916 r. w Szczekocinach, woj. śląskie, tam mieszkał. Pochodził z rodziny garncarskiej o tradycjach sięgających kilku pokoleń. Zawodu uczył się w warsztacie ojca, Jana (ur. 1893). Po przerwie spowodowanej II wojną światową powrócił do garncarstwa w 1949 r. zakładając własny warsztat. Początkowo swoje wyroby sprzedawał na okolicznych targach, później dla CPLiA i muzeów. Pierwszym konkursem, w którym wziął udział, był „Konkurs ceramiki i tkactwa ludowego” w Kielcach 1961 r., gdzie zdobył II nagrodę. Następne konkursy: w Iłży 1962 r., kilkakrotnie w Kielcach, we Włoszczowej, w Szydłowcu i wreszcie konkurs ogólnopolski „Polskie garncarstwo ludowe” - Toruń 1978, gdzie zdobywa III nagrodę. Jego prace wielokrotnie były eksponowane na wystawach sztuki ludowej, począwszy od wystawy sztuki ludowej czterech województw: Białystok, Kielce, Lublin, Rzeszów 1964 r. poprzez liczne wystawy w Kielcach, Iłży, Krakowie, Częstochowie i w innych miastach. Chętnie uczestniczył w różnych imprezach folklorystycznych i w targach sztuki w Kielcach, w Warszawie, Słupi Nowej, w Kazimierzu Dolnym, Płocku, Mielcu, Rzeszowie, Krakowie, Częstochowie.

Garncarz wykonywał naczynia użytkowe: dzbany, garnki, donice, misy, dwojaki, sita itp. Na zamówienia CPLiA także naczynia ozdobniejsze jak np. wazony i miniatury. Współpracował z archeologami i etnografami nad odtworzeniem na podstawie fragmentów oryginalnych naczyń pochodzących z wykopalisk w Czarncy, aby odtworzyć formy i ornament wyrobów średniowiecznych. W niektórych wyrobach świadomie nawiązywał do form i zdobnictwa ceramiki historycznej (średniowiecznej) co jest w pełni uzasadnione wobec produkcji tzw. ceramiki siwej. Zdobił ją prostymi ornamentami geometrycznymi ,,rysując” wzory krzemiennym otoczakiem lub rylcem. Osobliwość ceramiki E. Cabana polegała właśnie na tym, że była ona siwa, nie glazurowana i że reprezentował najdalej na zachód wysunięty ośrodek tego typu garncarstwa w Polsce.

E. Caban był członkiem STL (od 1968 r.); należał do Towarzystwa Krzewienia Kultury we Włoszczowej i do Klubu Świętokrzyskiego w Kielcach. Otrzymał dwie ogólnopolskie nagrody im. Jana Pocka i im. Oskara Kolberga.

Eugeniusz Caban zmarł 14 lutego 2003 roku.

 

Marian Pokropek