Urodził się 26 V 1943 r. w Tokarni (d. pow. Myślenice) i tamże zamieszkały. Ukończył 7-klasową szkołę podstawową. Wspólnie z rodzicami prowadził niewielkie gospodarstwo rolne. Dodatkowo podjął pracę jako kościelny przy miejscowym kościele, po 1968 r. zajął się też rzeźbiarstwem. Zainteresowanie się rzeźbą było przypadkowe. Jako młody chłopak oglądał na targach różne wyroby pamiątkarskie z drzewa. Postanowił sam wykonać podobne. Pierwszą rzeźbą, niezbyt jeszcze udaną, była głowa jelenia. Później wykonał dokładny model miejscowego kościoła będącego zabytkiem drewnianej architektury sakralnej z 2 poł. XVI w. Pracą tą zainteresował się proboszcz ks. Jan Mach, który zachęcił młodego kościelnego do rzeźbienia i który dla Józefa Wrony stał się prawdziwym mecenasem, gromadząc jego wszystkie prace przy kościele.

Józef Wrona widząc w Muzeum Narodowym w Krakowie (Kamienica Szołayskich) rzeźbę Chrystusa Palmowego postanowił wykonać podobną. Około 1970 r. powstała naturalnej wielkości rzeźba Chrystusa siedzącego na osiołku umieszczonym na 4-kołowym wózku. Figurę tę zaczęto obwozić wokół kościoła podczas uroczystej procesji w Niedzielę Palmową. Ks. J. Mach zadbał również o wskrzeszenie starego zwyczaju święcenia wysokich, kilkumetrowych palm wielkanocnych ogłaszając wśród parafian konkursy na najładniej zdobioną palmę. Palmowa Niedziela w Tokarni szybko stała się nie tylko barwną uroczystością religijną, ale i sławną imprezą folklorystyczną, reaktywującą stare zwyczaje ludowe.

Ks. J. Mach nie ustawał w nowych pomysłach. W kościele i w kilku kaplicach przy kościelnych gromadził różnorodne pamiątki historyczne, sztuki sakralnej, martyrologiczne, regionalne. Wykonawcą wielu prac związanych z tworzeniem przy kościele muzeum regionalnego był Józef Wrona. Otrzymał ponadto specjalne zamówienie na wykonanie stacji Drogi Krzyżowej, feretronów, rzeźb do kapliczek i rzeźb świętych i błogosławionych polskich. J. Wrona wyrzeźbił ponad 200 figurek przeważnie o 50-80 cm wysokości, polichromowanych, dość wiernie oddających charakter rzeźbionych postaci. Przez wiele lat nie uczestniczył w żadnych konkursach sztuki ludowej. Zadowalał się przeglądami swych prac urządzanymi we wsi i przy kościele. Pierwszy pokaz jego twórczości miał miejsce podczas dożynek gminnych w Tokarni w 1968 r., drugi dopiero 11 lat później w Muzeum Etnograficznym w Krakowie z okazji wystawy „Rolnik i jego praca”. Od 1980 r. ilość wystaw i konkursów, w jakich J. Wrona zaczął brać udział, zwiększa się. Jego prace są pokazywane, oprócz Tokami w Dobczycach, Rabce, Myślenicach, Krakowie, Nowym Sączu, Proszowicach, Niepołomicach, Lublinie. W wielu z tych miejscowości po kilka razy. Siedmiokrotnie jest laureatem I nagrody, raz – II, po dwa razy III i IV, pięciokrotnie zdobywa wyróżnienia. W 1991 r. decyduje się wysłać swoje prace na ogólnopolski konkurs ogłoszony przez Zarząd Główny STL w Lublinie „Polscy święci w sztuce ludowej”. Za cykl rzeźb „Poczet świętych polskich” otrzymuje I nagrodę. Kilka rzeźb J. Wrony trafiło na wystawy zagraniczne: Norymberga - 1984 r., Lipsk i Bratysława - 1984 r., Wiedeń - 1984 r., Sztokholm - 1988 r., Eggenbur i Rauns (Austria) - 1992, 1993 r.

Największy zbiór rzeźb J. Wrony znajduje się w Tokarni, w kościele, w kaplicach i w muzeum parafialnym. Cztery duże rzeźby ustawione są w plenerze. Pojedyncze rzeźby J. Wrony znajdują się w kilku kościołach w Myślenicach, Nowym Sączu, Borzęcie, w muzeach w Płocku, Myślenicach, Krakowie i Lublinie, a także w kościołach, klasztorach i na cmentarzach za granicą; w Austrii, w Niemczech i we Francji. Rzeźba J. Wrony „Chrystus Palmowy na osiołku” ofiarowana została Papieżowi Janowi Pawłowi II. J. Wrona jest rzeźbiarzem pracowitym i skromnym. Poza nagrodami uzyskanymi za udział w konkursach sztuki ludowej otrzymał jedynie trzy nagrody: w 1987 r. Nagrodę Wydziału Kultury i Sztuki Miasta Krakowa, w 1992 r. Nagrodę Wojewody Krakowskiego w dziedzinie kultury i sztuki i w 1993 r., nagrodę im. O. Kolberga. O twórczości rzeźbiarskiej J. Wrony ukazało się wiele artykułów w różnych czasopismach i wydany został katalog dwujęzyczny, polsko-niemiecki „Józef Wrona, świątkarz ludowy z Tokarni” wydany przez Pax Christi w Wiedniu w 1992 r.

Marian Pokropek

http://szlakrzemiosla.pl/Jozef-Wrona.html