Urodził się w 1900 r. w Głogowie koło Rzeszowa. Z wykształcenia był nauczycielem (seminarium i Wyższy Kurs Nauczycielski ukończył przed 1939 rokiem), z zamiłowania historykiem, etnografem, folklorystą i kolekcjonerem. Od 1932 r. organizował muzeum w Rzeszowie. Pracę tę kontynuował nielegalnie w czasie okupacji. Uratował wtedy zbiory z bibliotek rzeszowskich i wiele przedmiotów zabytkowych zagrożonych zniszczeniem. M.in. zabezpieczył zbiór rysunków strojów ludowych z XIX wieku stanowiących niezwykle cenną dokumentację etnograficzną, w większości zachowaną jako jedyną. Po wojnie kontynuował organizację muzeum w Rzeszowie i był jego dyrektorem przez piętnaście lat. Później poświęcił się wyłącznie badaniom etnograficznym i publikowaniu ich rezultatów. Stworzone przez Franciszka Kotulę kolekcje strojów, dawnych rzeźb ludowych, ceramiki, wyrobów różnych rękodzieł i rzemiosł ludowych oraz współczesnej twórczości wsi z terenu województwa rzeszowskiego w granicach sprzed 1975 roku (regiony: rzeszowski, łańcucki, lasowiacki, Pogórzan, Dolinian), stanowią niezwykle cenną dokumentację historii i kultury wsi i małych miasteczek tej części Małopolski. Tworząc zbiory muzealne i bogate archiwum dokumentów pisanych i ikonograficznych Franciszek Kotula był równocześnie ogromnie płodnym autorem źródłowych prac historycznych, etnograficznych i folklorystycznych. Za swoje publikacje otrzymał tytuł docenta, chociaż nie miał ani magisterium, ani doktoratu. Najważniejsze jego książki to: „Atlas stroju rzeszowskiego” (1951) i „Atlas stroju łańcuckiego” (1955), „Z Puszczy Sandomierskiej” (1962), „Folklor słowny osobliwy Lasowiaków, Rzeszowiaków i Pogórzan” (1969), „Hej leluja” (1970). „Po Rzeszowskim Pogórzu błądząc” (1974). Napisał ponadto kilkaset artykułów. Obszar między Wisłoką i Sanem jest dzisiaj w dużym stopniu poznany właśnie dzięki Franciszkowi Kotuli.

Od roku 1995 r.  przyznawane są nagrody im. Franciszka Kotuli dla twórców ludowych.

Franciszek Kotula zmarł w Rzeszowie w 1983 roku.

Aleksander Błachowski