Stefan Nowaczek
Year:
2003
Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore
Field of activity:
Instrumentalist
Region:
Mazowieckie, powiat garwoliński, Podłęż
Stefan Nowaczek urodził się w 1933 roku w Podłężu pod Maciejowicami, tam również mieszka. Jest wybitnym mazowieckim instrumentalistą, pochodzącym ze znanej w okolicy Maciejowic rodziny muzykantów weselnych. Byli nimi jego ojciec, bracia i stryj.
Artysta gra od dziecka – jako solista i członek kapel – głównie na skrzypcach, basetli, harmonii i akordeonie, ale w razie potrzeby przygra także na bębenku. Od 1944 roku jest znanym muzykantem weselnym. Do dziś pozostaje aktywny jako muzyk, nauczyciel i juror. W repertuarze ma autentyczne melodie ludowe, oberki, powiślaki, polki, marsze weselne i melodie do tańca znane dzięki tradycji rodzinnej, a także dzięki temu, że w okolicach Maciejowic folklor muzyczny jest jeszcze żywy i kultywowany.
Od 1992 roku występował w konkursach folklorystycznych na autentyczną muzykę ludową. Pierwszy raz pojawił się podczas Przeglądu Kapel i Śpiewaków Województwa Siedleckiego. Grał – na skrzypcach i ludowych basach – w dwuosobowej kapeli ze Stanisławem Łoskotem z Samogoszczy. W tym samym roku kapela uzyskała nominację do udziału w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą i zdobyła tam „Basztę” w konkursie kapel. W 1992 roku muzycy zdobyli również drugą nagrodę w Skierniewicach na przeglądzie „Klejnasowe granie”. Występowali razem do roku 1998, do śmierci Stanisłwa Łoskota. Koncertowali na przeglądach wojewódzkich, na „Powiślakach” w Maciejowicach (międzywojewódzki konkurs organizowany dla laureatów festiwalu w Kazimierzu), na festynach w Warszawie, dla rozgłośni radiowych. Towarzyszyli także innym zespołom podczas regionalnych prezentacji zwyczajów i obrzędów ludowych.
Stefan Nowaczek często występował jako skrzypek – solista. W 1993 roku uczestniczył po raz kolejny w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, zdobywając trzecią nagrodę w kategorii solistów za grę na skrzypcach.
Po 1998 roku muzyk utworzył nową kapelę, do której zaprosił swoich młodych uczniów – Sławomira Rutkowskiego i jego młodszego brata Łukasza. Pierwszego z nich nauczył gry na harmonii polskiej, drugiego zaś na bębenku jednostrunowym. Znalazł w nich dobrych uczniów, którym przekazał znakomite tradycje ludowego grania z okolic Maciejowic. Występ Stefana Nowaczka i Sławomira Rutkowskiego na festiwalu w Kazimierzu w 1999 roku przyniósł im drugą nagrodę w kategorii „Duży-Mały”.
Stefan Nowaczek jest perfekcjonistą i człowiekiem bardzo ambitnym. Zawsze stara się grać jak najlepiej, niezależnie od miejsca i publiczności. Muzyka jest dla niego życiowym powołaniem. Dzięki niemu możemy ocalić od zapomnienia wiele przepięknych, śpiewnych powiślaków, szybkich poleczek i oberków grywanych niegdyś powszechnie do tańca na Powiślu Garwolińskim. Możemy także poznać autentyczny styl ludowego grania.
/red.K.M./
Laureaci Nagrody 2003
- Stanisława Betyna
- Aleksander Filipczuk
- Urszula Gruszka
- Wacław Gutowski
- Józef Koszarek
- Stefan Nowaczek
- Zofia Pacan
- Jadwiga Solińska
- Zofia Sulikowska
- Zygmunt Walenciuk
- Kapela Jacka Bursy z Guzowa
- Kapela Rodziny Kołazińskich ze Zdunkowa
- Kapela Adama Wyrwińskiego z Korzyc
- Zespół Folklorystyczny z Popowic
- Zespół Obrzędowy „Lasowiaczki”
- Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy „Jarzębina” z Kocudzy
- prof. Jerzy Czajkowski
- Władysław Czarnowski
- Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu